Son Mühür- Portekiz, ABD'nin son dönemdeki dış politika hamleleri nedeniyle savunma stratejisinde önemli bir değişikliğe gidiyor. Ülke, hava kuvvetlerinin modernizasyonu için planladığı Amerikan yapımı F-35 savaş uçakları alımını, Washington'un değişen politikaları nedeniyle askıya aldı. Görevden ayrılan Savunma Bakanı Nuno Melo'nun açıklamalarına göre, Portekiz hükümeti, ABD'den kaynaklanabilecek olası kısıtlamalar ve belirsizlikler nedeniyle rotayı Avrupa yapımı savaş uçaklarına çeviriyor.
Müttefik güvenilirliği sorgulanıyor
Portekiz medyasına konuşan Melo, savunma tedarik kararlarında müttefiklerin öngörülebilirliğinin kritik önem taşıdığını vurguladı. "Seçimlerimizde jeopolitik ortamı göz ardı edemeyiz" diyen Melo, ABD'nin son dönemdeki politikalarının, F-35'lerin operasyonel sürekliliği ve yedek parça tedariki konusunda endişelere yol açtığını belirtti. Özellikle eski ABD Başkanı Donald Trump'ın döneminde yaşanan bazı olaylar, Portekiz'in ABD'ye olan güvenini sarstı.
Avrupa seçenekleri masada
Portekiz, F-35'lere alternatif olarak Eurofighter Typhoon ve Fransız Dassault Rafale gibi Avrupa yapımı savaş uçaklarını değerlendiriyor. Melo, "Avrupa üretimi bağlamında özellikle göz önünde bulundurulması gereken çeşitli seçenekler var" ifadelerini kullandı. Bazı analistler, ABD'nin bu tutumunun Avrupa savunma sanayisinin güçlenmesine katkı sağlayabileceğini öne sürüyor.
Karar süreci belirsizliğini koruyor
Portekiz henüz nihai bir karar vermiş değil. Ülke, mevcut F-16 filosunu modernize etmeyi veya tamamen yeni bir platforma geçmeyi değerlendiriyor. Yaklaşan erken seçimler de bu kararın seyrini etkileyebilir. Öte yandan, Hollanda Savunma Bakanı Ruben Brekelmans, ülkesinin F-35 sözleşmesini iptal etmeyeceğini açıkladı.
Kanada'dan açıklama
Kanada Savunma Bakanı Blair'in açıklamaları ise ülkenin F-35 savaş uçağı alımında belirsizliklerin arttığını gösterdi. Başlangıçta 19 milyar dolar maliyetle 88 adet F-35A satın almayı planlayan Kanada, Trump'ın dış politikası nedeniyle alternatif seçenekleri değerlendirmeye başladı. Bu durum, Kanada'nın savunma stratejisinde önemli bir değişiklik sinyali veriyor ve ABD ile Kanada arasındaki askeri iş birliğinde soru işaretleri yaratıyor.
F-35'in Avrupa'daki durumu nedir?
En az 10 Avrupa ülkesi filosunda F-35'ler bulunuyor ve Lockheed Martin'in altı Avrupa ülkesinde endüstriyel ortaklığı mevcut. Şirket, F-35'i "NATO'nun tercih ettiği standart avcı uçağı" olarak tanımlıyor. Ancak Portekiz'in bu kararı, ABD'nin Avrupa'daki müttefikleriyle ilişkileri açısından önemli bir sinyal olarak değerlendiriliyor.
