ALPER TEMİZ - Türkiye'de konut krizi, artık bambaşka boyutlarıyla ön plana çıkıyor. Bu sene başında enflasyondan korunmak için, kiracılardan artık yıllık kira ödemesi almaya başlayan ev sahipleri, eşyalı-kiralık evler konusunda da farklı bir yöntem geliştirdi. Dolar kurundaki durdurulamaz yükseliş nedeniyle ev eşyalarında yaşanan fiyat artışları ve Türk Lirası'nın değer kaybediyor oluşu, ev sahiplerinin enflasyon farkını da hesaplayarak altın cinsinden depozito ve Findexk Risk Raporu (Kredi Risk Raporu) talep etmelerine neden olmaya başladı. Uzman Gayrimenkul Danışmanı Ender Sındırgılıoğlu, "Aynı zamanda imzalanan kira sözleşmesinden sonra, aradan geçen süre içerisinde enflasyonda artışlar yaşanıyor. Ev sahipleri bu defa kirada artışa gitmek için sözleşmeyi fesih etmek durumunda kaldıklarında, kiracılar evden çıkma şartı olarak yüz bin lira gibi ücretler talep etmeye başladı" bilgisini aktardı.
"Artık devlet müdahalesi gerek"
Özellikle İzmir gibi kentlerde sadece "Kira fiyatları arttı" denilerek, konut krizinin tüm olumsuz boyutlarını kaçırıyoruz diyen Sındırgılıoğlu, "Artık kira fiyatlarındaki fahiş oranlar, kendi başına tek bir kriz değil. İnsanlar kira fiyatını denkleştirse dahi, önlerinde depozito ve kredi risk raporu gibi aşmaları gereken unsurları buluyorlar. Özellikle depozito, kiracılar açısından, artık aşılması gereken bir engel durumuna dönüştü. Ev sahiplerinin yapmaları gereken şey, aslında şu; döviz bazında blok hesap açmalılar ve bu hesapta evin adresi, kira kontratı gibi bilgiler yer almalı. Banklar teminat olmalılar ya da eşya sigortası yapılarak da bu sorun çözülebilir. Ancak insanlar bu gibi kolay yöntemleri tercih etmiyorlar. Barınma krizi yaşıyoruz ve bu kriz bizi 1950 ve 60'lı yıllara geri götürmeye başlıyor. Aile evleri kültürünün geri gelmesi durumuyla karşı karşıyayız; iki aile bir evi ortak kiralayarak, ev giderlerini de ortak karşılamaya başlayacak.
Bu, kaçınılmaz son. Zaten artık, beyaz yakalı diye tarif ettiğimiz müşteriler yok olmuş durumda, yani konut satışları müthiş bir oranda düşüş yaşadı. Kiralık evlere talepler arttı ve fiyat artışlarında bu durumun da enflasyon dışında etkisi oldu. Mesela Mavi Şehir'de ev kiralamak istediğinizde, emlakçılar Findex Raporu'nu öncelikli olarak istemeye başladılar. Kim olursanız olun, kredi notu artık isteniyor. Devlet güvence sağlayamayacak mı? Kira ücreti denkleştirilse, kredi notunuzun da iyi olması lazım. Kredi notunuz da geçerli bir puanda olsa, bu defa artan eşya fiyatları nedeniyle döviz ya da altın cinsinden depozito hazırlamanız lazım. Kısacası 'barınma' gibi en temel hakkı sağlamak ve kiraya çıkmak için müthiş bir mücadele yaşanıyor" diye aktardı.
"Kredi puanımız bizi çok zorladı"
Arkadaşları ile birlikte kiralık ev ararken, kendilerini altın piyasasını takip edip, kredi notu raporu çıkartırken bulduklarını söyleyen bir grup genç birey ise yaşadıklarını anlattı. İsimlerini vermekten çekindikleri dile getiren gençler şunları anlattı, "İlk başlarda direkt olarak ev sahibi tarafından kiralık ilanı asılan daire aradık ancak bulamadık. Emlakçılar ile görüştüğümüzde, kira ya da komisyon ile ilgili bir problemimiz de yoktu. Depozito konusunda da koşullarımız yerindeydi.
Zaten ikinci el eşyalar dahi inanılmaz pahalı. Taşıma ücreti zaten apayrı bir masraf. Eşyalı eve çıkmak kaçınılmaz. Fakat bu sefer ev sahibi evdeki eşyaların o anki değerini hesapladı, yıllık olası enflasyonu da düşünmek durumunda olduğunu belirterek bizden altın cinsinde depozito istedi. Daha sonra kredi notlarımız düşük olduğu için evi tutamadık ve bu şekilde onlarca emlakçı gezmek durumunda kaldık. Bu bizi psikolojik açıdan çok zorladı. Ev kiralama konusunda bu tip süreçleri ilk defa yaşıyoruz ve görüyoruz."
