ALPER TEMİZ - İlk defa 2.5 yıl önce, Aydın'ın Germencik ilçesinde bulunan Hıdırbeyli, Mursallı, Alangüllü ve Ömerbeyli köylerinde oluşan derin toprak yarıkları, ürkütücü görüntülere neden olmuştu. Aydınlıların çabalarıyla bölgede incelemeler yapan jeoloji mühendisleri, yarıkların yeraltı sularındaki azalma nedeniyle oluştuğunu, JES'lerin yeraltı sularını denetimsiz ve düzenlemelere aykırı bir şekilde kullandığını ve rezervuarlarda büyük boşlukların çökmesiyle birlikte derin çukurların oluştuğunu tespit etmişti. Jeoloji Mühendisleri Odası ise jeotermal santral için kural tanımadan açılan kuyuların derin yarılmalara neden olduğunu ifade etmiş ve JES’lerin kontrol altına alınması gerektiğini vurgulamıştı. Yarıkların Aydın genelinde yayılması durumunun da söz konusu olduğunun altı çizilse de, 2.5 yıldır alınması gereken hiçbir önlemin yerine getirilmediği ifade edildi.
Köylülerin korkuları arasında ise JES'lerin neden olduğu depremler başat faktör olarak yer aldı. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir konuya dair şöyle konuştu, "JES'ler en fazla yüzeysel olarak 3 civarında depremlere neden olmaktadır. Daha büyük bir levha hareketine neden olmaları söz konusu olamaz. Beklenen büyük bir depremdeyse, JES'lerin depreme neden olduğu koşullar itici bir etkiye sebep olamazlar.
Biz Germencik' te incelemelerde bulunduk ve çalışmalar yaptık. Orada JES'lerin faaliyetleri yasal yöntemlerle ve bilimsel bir süreçle işlemiyor. Şöyle ki, bölgede ki JES kaynaklı atık suların bir kısmı yeraltına deşarj ediliyor ve bundan kaynaklı olarak yeraltı suları hem kirletmekte hem tüketilmektedir. Diri fay zonlarına basılan akışkanlar veya oradan çekilen sıvılar 3 büyüklüğünde depremleri tetikliyor. Son Aydın Kuşadası merkezli deprem, Germencik'te JES kaynaklı depremleri tetikleyip büyütmez nitekim böyle bir şey yaşanmadı da. Deprem açısından korkulacak bir şey yok ancak yer altında, kuralsız JES hareketleri nedeniyle büyük ölçüde zararlı faaliyetler bulunmaktadır."
"Teftiş ve önlem yok, yarıkları toprakla kapatıyorlar"
Germencik Çevre Derneği Sözcüsü Mehmet Güngör yarıkların kepçelerle toprak ile kapatıldığına dikkat çekerek şöyle konuştu," Burası tarım alanı. Tüm Germencik kocaman bir tarımsal üretim merkezi. Böylesine verimli tarım arazisine yüzlerce sondajın açıldığı bir başka ülke dünyanın hiçbir yerinde yok. Türkiye'de de en fazla JES kurulu olan bölge burası. İncir ve zeytin üretimi gerçekleştirilen bu bölgede toprak JES'ler nedeniyle zehirleniyor ve birçok ürün dalında kuruyor. JES kaynaklı depremler bina yıkımına neden olacak büyüklükte olmasa da, tarımsal alanlarda maalesef yıkıma neden oluyor. Zaten baştan aşağı usulsüzlük var; köylüler 8 Kasım Aydın depreminde endişeye kapıldı çünkü yanı başlarında suni deprem yaratan santraller bulunuyor. Zaten geçtiğimiz yıllarda birçok köylünün ağacı, JES nedeniyle oluşan yarıklarda yok oldu. 'Korkmayın ölmeyeceksiniz' gibi bir yaklaşım hakim, ancak bu ortadaki dev zararı örtmez. Germencik'teki JES'ler teftiş edilmedi ve hala inceleme altına alınmadı. Üstelik yeni sondajlar da tam gaz açılıyor. Önlem yerine de, yarıkları toprakla kapatıp geçiyorlar."
