Aliağa'nın Çıtak Mahallesi, nar hasadına ve ünlü nar ekşisi üretimine ev sahipliği yapıyor. Ekim ayının son haftalarında başlayan nar hasadı, Türk ve dünya mutfağının önemli lezzetlerinden biri olan nar ekşisinin doğal yöntemlerle üretilmesini sağlıyor. Mahallede organik olarak yetiştirilen narlar, geleneksel yöntemlerle nar ekşisi yapımında kullanılıyor.
Çıtak Mahallesi sakinleri, nar hasadının büyük bir kısmını tamamladıktan sonra nar ekşisi yapımına geçti. Yıllardır imece usulüyle yapılan bu geleneksel süreçte, mahalle halkı iş birliği yaparak narları topluyor ve nar ekşisi üretimine katkıda bulunuyor. Büyüklerinden öğrendikleri yöntemleri modern tekniklerle birleştirerek sürdüren kadınlar, sağlıklı ve lezzetli nar ekşileri üretmekte kararlı.
Organik Narların Toplanma Süreci
Nar ekşisi yapımının zahmetli bir süreç olduğunu belirten mahalle sakinleri, toplanan narların avlulara getirildiğini ve burada kesim işlemlerinin gerçekleştirildiğini aktarıyor. Bir kişi nar kesiminden sorumlu oluyor; narları ortadan ikiye bölerek çürükleri ayıklıyor ve narları cinslerine göre ayrı kovalara yerleştiriyor.
Kesilen narlar, sopalarla kabuklarına vurularak tanelerinin leğenlere düşmesi sağlanıyor. Ayıklanan nar taneleri bidonlara alınırken, eski yöntemlerin yerine günümüzde özel karıştırma araçları kullanılıyor. Nar suyu, içinde taneciği kalmaması için süzülüyor ve kaynama aşaması için kazanlara aktarılıyor. Yaklaşık 8 saat süren odun ateşinde kaynama işlemi sonrası nar suyu, ekşi kıvamına gelerek siyahlaşmış oluyor. Son bir süzme işlemiyle nar ekşisi şişelere dolduruluyor.
Markettekiler Gibi Değil
Mahalledeki nar ekşisi üreticilerinden Hülya Sever, doğal Çıtak nar ekşisi yapımı hakkında şunları ifade etti: “Nar ekşisi yapımı bizde dedelerimizden nenelerimizden gelen bir gelenektir. Bizim nar ekşilerimiz duru, tamamen organik, içinde hiçbir katkı maddesi yok. Beş kilo nar suyundan 1 kilo nar ekşisi çıkıyor. Ağaçlarımızı fidelerden büyütüyoruz, narlarımız aşılı değil. Nar ekşilerimizin kıvamı da markettekiler gibi koyu değil. Onlar zaten nar ekşisi değil sosu olarak geçiyor, ekşi gibi değil. Bizim ekşilerimiz direkt içilebilir haldedir” dedi.
