Japon Merkez Bankası'nın faiz arttırma kararının ardından Yen'in değerlendirmesi Japon hisselerini vurmuş, kriz bir anda tüm dünyaya yayılmıştı. ABD ekonomisindeki resesyon tehlikesiyle birleşen kriz aralarında Borsa İstanbul'un da bulunduğu dünyanın dört bir yanında borsalarda küçük çaplı bir depreme neden olmuştu. Karadeniz Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Yakup Küçükkale yaşanan son ekonomik krizi mercek altına aldı.
Sıcak para rota değiştirdi...
'Japon merkez bankası yakın tarihlere kadar negatif faiz politikası uyguluyordu. Geçtiğimiz günlerde bu politikasını bırakıp pozitif faiz politikasına geçiş yaptı. Bu politika değişimi, sıcak paranın (uluslararası kısa vadeli parasal yatırımların) rota değiştirmesine yol açtı' vurgusu yapan Yakup Küçükkale, 'başta, tasarruflarını Asya borsalarında değerlendirmekte olan Japonların, borsaya yatırdıkları paraları borsadan çekip tahvil ve bonoya yönelmesine yol açtı. Bu durum elbette Asya borsalarının çalkalanmasına, düşüş yaşamasına yol açtı' hatırlatmasında bulundu.
Yakup Küçükkale mesajında şunları söyledi...
Borsa riskli bir yatırım aracıdır. Kazanmak kadar kaybetmek de var. Oysa tahvil veya bono az da olsa getiri garantisi sunar. Borsa kadar kazandırmayabilir. Ama getirisi neredeyse garantidir. Yani kanaatimce, borsadan ilk çıkanlar, tahvile ilk deparı atanlar "riski sevmeyen, az olsun benim olsun" diyen yatırımcılar...
Diğer taraftan, ABD ekonomisinin resesyona gireceği "dedikodusu" ve ortadoğuda savaş ihtimalinin güçlenmesi, sıcak paranın borsadan çıkışını hızlandırdı. Asya borsalarında çöküş hızlandı...
Dünya borsaları (uluslararası sermaye nedeniyle) birbirleriyle bağlantılıdır. Yani şöyle söyleyim daha iyi anlaşılsın. Rockefeller, "Tokyo borsasından çıkayım ama BIST'de devam edeyim" demez. Eğer nakde dönme kararı aldıysa hepsinden çıkar. Nitekim Buffet öyle yaptı. Baktı ki, borsalar şu sıralar riskli, adam topyekun nakde döndü. Tokyo borsasında da sattı. İstanbul borsasında da sattı. Bu bizi nereye götürür? Borsaların uluslararsı yatırımcılar nedeniyle, birbirleriyle bağlantılı oldukları ve birinde başlayan bir panik satışının kısa sürede hepsine yayılacağı sonucuna götürür. Nitekim öyle oldu. Asya'da başlayan panik, kısa sürede tüm dünyayı sardı. Bizim borsayı da çökertti...
Allah'tan bu seferki panik çok da uzun sürmedi. Ortalık yatıştı. Ortalığın yatışmasında Japon merkez bankasının "faizi daha fazla artırmayacağız" mesajı etkili oldu. Yani paniği başlatan Japonlardı, durduranlar da yine onlar oldu...
