Sahte içkiden kaynaklanan ölümler artış gösterdi. Bazı restoran ve işletmeler, alkol çeteleriyle işbirliği yapıyor. Bir restoran sahibi, "İki katı kazanç sağlamak için insanların hayatıyla oynuyorlar" şeklinde bir itirafta bulundu. Hukukçular ise, "Sahte içkiyi üreten kadar, aracı olup satanlar da suçludur" ifadelerini kullanıyor.
Ölümler artıyor
Emniyet ve jandarma ekiplerinin sahte içki operasyonları sürerken, bu içkilerin tüketimi nedeniyle ölümler de artış gösteriyor. Merdiven altı üretim yapan işletmelerin yılbaşı öncesinde piyasaya büyük miktarda sahte içki sürmeye çalıştığı ifade ediliyor. Ancak bu durum yeni bir gelişme değil; son 5 yılda sahte içki üretimi ve tüketiminde önemli bir artış yaşandı. İçki fiyatlarındaki artış, hem bireylerin hem de işletmelerin sahte içkiye yönelmesine neden oldu. Merdiven altı üretim yapan işletmeler genellikle restoranlar ve lokantalarla işbirliği yapıyor.
Caydırıcı ceza verilmiyor
Daha uygun fiyatlı ürünler sundukları için işletmeler, bilinçli olarak bu sahtekârları tercih ediyor. Bazı işletmelerin, sahte içki üreten şebekelerle yıllık anlaşmalar yaptığı iddiaları gündemde. Sahte içki satışı yapan bir işletme yakalandığında, genellikle kısa süreli kapatma ve para cezası ile karşılaşıyor. Ancak işletme, “doğrudan satış” yapmadığını savunarak dava açtığında çoğu zaman haklı çıkabiliyor. Bu durumda para cezasını ödeyip bir süre sonra faaliyetlerine devam edebiliyor.
Şişeleri taklit ediyorlar
Gıda ve ziraat mühendisi Ayşegül Aslan, Türkiye Gazetesi'ne konuştu:
''Sahte içki üretimi iki şekilde yapılıyor. Merdiven altı üretim yapan işletmeler etil alkol kullanarak ve içki markalarının şişelerini taklit ederek piyasaya ürün sokuyor. Bu ürünler uygun fiyatlı olması nedeniyle işletmeler tarafından tercih ediliyor. Bir diğer üretim türü ise bireysel olarak yapılan içkiler. Bunlar internetten veya aktarlardan alınan etil alkoller ile evde yapılıyor.”
Sosyal medyada ve el altından ulaşılıyor
Aslan son olarak ulaşımın kolay olduğuna şu sözlerle değindi:
İki tür üretimde de hayati riskler bulunuyor. Çünkü resmi olarak içki üretimi yapan firmalar sürekli denetimden geçiyor ve formülasyon üzerine fabrikadan çıkıyor. Ancak merdiven altı veya evde bireysel içki yapımında oransal sorunlar yaşanabiliyor. Göz kararı yapılan içkiler ölüm ile sonuçlanıyor. İçki yapımında etil alkolün kalitesi de önem arz ediyor. Maliyetlerin artması sebebiyle etil yerine metil (tarımda kullanılan) alkol kullanımını da arttığı görülüyor. Türkiye’de etil alkol üretimi yapan binlerce resmî firma bulunuyor. Bu firmalar ağırlıklı olarak kozmetik, gıda, kimya, ilaç ve temizlik firmalarından oluşuyor. Ancak bazıları üretimleri dışında toplu saf etil alkol satışı da yapabiliyor. Bu firmaların ürettikleri etil alkoller internet ve aktarlardan el altından satılıyor”
