Son Mühür - ABD Ticaret Bakanlığı tarafından alınan yeni kararlarla birlikte, Çin merkezli 80 firma ihracat kara listesine alındı. Bu kapsamda, ABD’li şirketler bu firmalara Ticaret Bakanlığı’ndan izin almadan teknoloji ve ürün satamayacak. Listeye dahil edilen şirketlerin 50’si Çin merkezli olup, askeri teknoloji ve yapay zeka geliştirme faaliyetlerine katkı sunduğu belirtiliyor.
Askeri modernizasyona çeki düzen
Yeni yaptırımlar, Çin'in askeri kapasitesini arttırmasını destekleyen ileri düzey yapay zeka ve süper bilgisayar projelerini hedef alıyor. Washington, Çin’in bu alanlarda ilerleme kaydetmesini engellemek adına, özellikle Nvidia ve AMD gibi ABD merkezli yarı iletken şirketlerinin Çin ile olan tedarik zincirlerini sıkı denetim altına aldı. ABD Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Çin'in askeri modernizasyonuna destek verdiği belirlenen 27 yeni firmanın da listeye dahil edildiği bildirildi. Ek olarak, kuantum teknolojileri alanında faaliyet gösteren 7 şirket de yaptırım kapsamına alındı.
Pekin’den sert tepki
Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin bu yeni yaptırımlarını sert bir dille eleştirerek, Washington’un "ulusal güvenlik bahanesiyle" Çin'in teknolojik kalkınmasını engellemeye çalıştığını öne sürdü. Pekin, bu adımın uluslararası ticarete zarar verdiğini ve şirketlerinin meşru faaliyetlerini tehdit ettiğini belirtti.
Kaçakçılık ve alternatif yollar izleniyor
Uzmanlar, Çin'li firmaların, ABD’nin getirdiği kısıtlamaları aşmak için üçincü ülkeler aracılığıyla alternatif yollara başvurduğuna dikkat çekiyor. Singapur Ulusal Üniversitesi'nden kıdemli öğretim görevlisi Alex Capri, Çin'in stratejik teknolojilere erişim sağlamak için dolaylı ticaret yollarını kullanabileceğini belirtti. ABD yetkilileri ise bu olasılığa karşı denetimleri arttıracaklarını ve kritik teknolojilerin Çin’e transferini engellemek için yeni güvenlik önlemleri alacaklarını duyurdu.
ABD ve Çin arasındaki gerilim tırmanıyor
Bu yaptırımlar, ABD-Çin ilişkilerinde gerilimi tırmandıracak yeni bir hamle olarak değerlendiriliyor. ABD Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlikten Sorumlu Müsteşarı Jeffrey I. Kessler, Trump yönetiminin ABD teknolojilerinin, hipersonik füzeler ve ileri düzey askeri sistemlerde kullanılmasına engel olmak için sıkı tedbirler aldığını vurguladı. Kessler, "Bu kara liste, rakip ülkelerin ABD teknolojilerini kötü niyetle kullanmasını engellemek için elimizdeki en güçlü aracı temsil ediyor" dedi.
ABD'nin bu adımının, Çin'in yapay zeka ve askeri teknoloji alanlarındaki ilerlemesini ne kadar etkileyeceği şimdilik belirsizliğini koruyor. Ancak bu yeni yaptırımların iki ülke arasındaki rekabeti daha da şiddetlendirmesi bekleniyor.
