Heykeltraş Tülay Çelikel Özler tarafından 2017 yılında yapılan eser, Urla'nın meşhur filozofu Anaksagoras'ı anmak ve onun felsefesini gelecek nesillere aktarmak için tasarlanmıştır.
Peki Anaksagoras kimdir?
Anaksagoras, MÖ 500 yılında İyonya kenti Klazomenai'de (bugünkü Urla) doğmuştur. Doğabilim ve felsefeye ilgi duyan Anaksagoras, o dönemdeki diğer filozoflardan farklı olarak evreni tanrılar aracılığıyla değil, bilimsel bir bakış açısıyla ele almıştır. Gökbilim ve meteoroloji gibi alanlarda yaptığı çalışmalar, evren hakkındaki bilgilerimizi önemli ölçüde geliştirmiştir.
Anaksagoras'ın en önemli keşiflerinden biri, ayın ışığının güneşten yansıdığını bulmasıdır. Bu buluş, o dönemde yaygın olan inançlara ters düştüğü için Anaksagoras'ın tanrıtanımazlıkla suçlanmasına neden oldu. Atina'da yargılanan Anaksagoras, dostları Perikles ve Sokrates'in yardımıyla sürgünden kurtuldu ve hayatının geri kalan kısmını Lapseki'de (bugünkü Lapseki) geçirdi.
Anaksagoras Heykeli'nin Hikayesi
İzmir'in Urla ilçesi, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle tanınan bir bölge. Ancak bu zenginliğin içinde, Urla Meydanı'nda bulunan Anaksagoras Heykeli, hem tarih hem de modern zamanların ilginç bir kesişim noktası olarak öne çıkıyor. Heykel, ünlü heykeltıraş Tülay Çelikel Özler tarafından 17 Haziran 2017'de tamamlanarak Urla halkının beğenisine sunuldu. Anaksagoras, antik dönemin önemli düşünürlerinden biri olarak, günümüz Urla sınırları içinde yer alan Klazomenai'de, MÖ 500 civarında doğmuş bir İyonya filozofudur.
Heykelin ilk yerleştirildiği yer Cumhuriyet Meydanı oldu. Anaksagoras, mermer bir bankta oturmuş, elinde bir küre ile sergilenmeye başlandı. Bu küre, filozofun gökbilime olan katkılarını simgeliyordu. Ancak, heykelin yerleştirilmesinden kısa bir süre sonra, bu küre kimliği belirsiz kişiler tarafından çalındı. Yaşanan bu olaydan sonra heykel başka bir konuma taşındı ve yeni bir küre yapıldı. Ne yazık ki bu küre de aynı akıbete uğradı ve yeniden çalındı.
Anaksagoras Heykeli, zamanla Urla halkının gözünde sadece bir heykel olmanın ötesine geçti. Filozofun eli boş kaldığında, halkın yaratıcılığı devreye girdi ve çeşitli sembollerle heykel donatıldı. Urla Enginar Festivali sırasında eline bir enginar konuldu, başka bir dönemde bir elma yerleştirildi. Covid-19 pandemisi sürecinde ise heykel, toplumsal duyarlılığı yansıtacak şekilde bir maske taktı. Bu süreçler, heykelin halkla olan etkileşimini artırdı ve Anaksagoras Heykeli, yanında fotoğraf çektirilen popüler bir figür haline geldi. Hatta adına üç kez lokma dökülerek yerel bir ritüele de konu oldu.
Heykel, sadece yerel basının değil, uluslararası medyanın da dikkatini çekti. Ünlü Alman gazetesi Frankfurter Allgemeine Zeitung'da Rainer Hermann, Anaksagoras hakkında şu ifadeleri kullandı: "Urla’dan çıkıp Atina’da Yunan Felsefesini şekillendiren ve dünyayı değiştiren adam." Bu ifade, Anaksagoras'ın sadece Urla için değil, dünya tarihi için de ne kadar önemli bir figür olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Tülay Çelikel Özler'in eseri, sadece Anaksagoras'ın mirasını yaşatmakla kalmıyor, aynı zamanda bir heykelin bir topluluğun günlük yaşamına nasıl entegre olabileceğini de gösteriyor. Heykelin başına gelenler ve halkın bu heykelle kurduğu bağ, sanatın toplum üzerindeki etkisini ve bir heykelin sadece bir sanat eseri değil, aynı zamanda yaşayan bir tarih ve kültürel miras olduğunu kanıtlıyor.
Urla Meydanı'ndaki Anaksagoras Heykeli, ziyaretçilere hem eski çağların derin bilgeliğini hem de modern zamanların yaratıcılığını sunuyor. Anaksagoras’ın felsefi düşünceleri ve gökbilime olan katkıları, bu heykel aracılığıyla yaşatılmaya devam ediyor. Heykelin etrafında gelişen olaylar ve halkın bu esere gösterdiği ilgi, Anaksagoras'ın düşüncelerinin ve mirasının ne kadar değerli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Urla, bu heykel sayesinde sadece geçmişin değil, yaşayan bir tarihin de merkezi haline gelmiş durumda.
Urla'ya Ziyaretinizde
Urla'ya ziyaretiniz sırasında Anaksagoras Heykeli'ni görmeyi unutmayın. Heykelin yanında bulunan bilgilendirme panosundan Anaksagoras'ın hayatı ve felsefesi hakkında bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca, heykelin etrafındaki mor begonvillerin tadını çıkarabilir ve bu tarihi atmosfere kendinizi kaptırabilirsiniz.
Anaksagoras Heykeli, Urla'nın tarihi ve kültürel kimliğinin önemli bir parçasıdır.
Bu heykel, bize geçmişten gelen bilgeliği ve bilimin önemini hatırlatmaktadır. Urla'ya yolu düşen herkesi Anaksagoras Heykeli'ni görmeye ve bu tarihi eserle buluşmaya davet ediyoruz.
Anaksagoras Hakkında İlginç Bilgiler
-Anaksagoras, Sokrates öncesi Yunan filozoflarının sonuncusu olarak kabul edilir.
-Anaksagoras, "nous" (zihin) kavramını felsefeye kazandıran ilk kişidir.
-Anaksagoras'ın gökbilim hakkındaki fikirleri, Kopernik Devrimi'ni etkilemiş olabilir.
-Ay'daki bir kratere Anaksagoras'ın adı verilmiştir.
