Son Mühür - Son zamanlarda yumurta fiyatlarındaki yükseliş gözlerden kaçmıyor. Aralık ayında 100 ila 120 TL arasında değişen 30'lu yumurta kolileri, şu anda market raflarında ortalama 250 TL seviyesine ulaştı. Bazı bölgelerde bu fiyat 170-180 TL civarında seyrederken, kimi büyük market zincirlerinde 310 TL’ye kadar çıkabiliyor. “Organik” ibaresi taşıyan yumurtaların fiyatı ise 400 TL’nin üzerine çıkmış durumda.
Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli'nin haberine göre, sektör yetkilileri üretimde büyük bir problem olmadığını ifade ediyor; esas sorunun üretici ile tüketici fiyatları arasındaki farkın her geçen gün büyümesi olduğunu söylüyor. Kış aylarında tavukların yumurtlama oranındaki azalma ve Ramazan döneminde artan talep de fiyatların yükselmesinde etkili oldu. Ancak fiyat artışının temel nedeni olarak yumurta ihracatındaki yükseliş gösteriliyor. ABD'de kuş gribi nedeniyle üretimin durması, ülkenin yumurta ihtiyacını dış alımla karşılamasına neden oldu ve bu durum Türkiye’den yapılan ihracatın artmasına yol açtı.
'İhracat kesintisi' nasıl etkiledi?
Yumurtaya yönelik yoğun dış talebin ardından Türkiye, ABD ile 15 bin tonluk yumurta ihracatı konusunda mutabakata vardı. Bu durum, iç pazarda fiyatların yükselmesine neden oldu. Fiyat artışlarını dengelemek amacıyla ihracata yönelik fon kesintisi uygulaması başlatıldı. Başlangıçta 0,5 dolar olarak belirlenen kesinti tutarı zamanla 1,5 dolara yükseltildi. Ancak ABD’nin yumurta talebinin azalmaması nedeniyle ihracat sürmeye devam etti ve yurt içindeki fiyatlar yüksek kalmaya devam etti.
Tanesi, 10 TL'yi aşabilir
ABD’nin hayata geçirmeyi planladığı yeni gümrük düzenlemesi kapsamında, Türkiye’den ithal edilen yumurtalara yüzde 10 oranında vergi getirilmesi konuşuluyor. Aynı ürüne Brezilya’dan ithalat yapılırken herhangi bir vergi uygulanmazken, Güney Kore’den gelen yumurtalara yüzde 26 oranında gümrük vergisi kesiliyor. Uzmanlar, Türkiye’ye yönelik bu vergi planının hayata geçmesi hâlinde, iç piyasada fiyatların yeniden yukarı yönlü hareket edebileceği konusunda uyarıyor. İhracatın bu hızda sürmesi durumunda ise, yurt içinde yumurtanın tanesinin 10 lirayı geçmesi ihtimal dahilinde görülüyor.
Türkiye'den alımı arttıracak
2024 yılında ABD’ye yaklaşık 6,2 milyon düzine (yaklaşık 74,4 milyon adet) yumurta ihraç eden Türkiye, 2025 yılının Temmuz ayına kadar bu ülkeye 15 bin tonluk (yaklaşık 280 milyon adet) ek yumurta sevkiyatı gerçekleştirecek. Bu ihracattan 26 milyon dolar civarında gelir elde edilmesi bekleniyor. ABD yetkilileri de Türkiye'den yapılan alımların artırılacağını açıkladı.
Türkiye yılda 20 milyar adedin üzerinde yumurta üretiyor ve kişi başına düşen yıllık tüketim ortalama 220 adet seviyesinde. Temel gıdalar arasında yer alan yumurtanın üretimi ağırlıklı olarak Afyon, Konya, Balıkesir, Bolu, Adana, Gaziantep ve Manisa gibi illerde yoğunlaşıyor. Türkiye, toplam yumurta üretiminin yaklaşık %20’sini yurt dışına gönderiyor. 55 ülkeye ihracat yapılırken, bu ülkeler arasında Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Irak, Umman ve Suriye dikkat çekiyor. 2025 yılı için belirlenen hedef ise 500 milyon dolarlık ihracat geliri.
