Ancak bu cezaların çoğunun suiistimal amacı taşımayan döviz alımlarından kaynaklanması, Türkiye İhracatçılar Meclisi'ni (TİM) harekete geçirdi. TİM Başkanı Mustafa Gültepe'nin TCMB Başkanı Fatih Karahan ile görüşmesinin ardından, uygulama talimatına yeni istisnalar eklendi.
Merkez Bankası, TL reeskont kredisi kullandıktan sonra döviz aldığı tespit edilen ihracatçılara taahhüdü çiğnediği gerekçesiyle ceza keserken, bu durum birçok ihracatçıdan tepki aldı. İhracatçılar, suiistimal iddialarını reddederek şikayetlerde bulundu. Bu şikayetler üzerine TİM, konuyu Ankara’ya taşıdı.
Gültepe ve Karahan görüşmesinin ardından, İhracat ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi Uygulama Taahhüdü için istisnalar genişletildi ve ceza ödemesi yapan ihracatçılar da bu kapsama alındı. 9 Eylül 2024 tarihli talimatta, döviz almama taahhüdüne ilişkin istisnalar genişletilmişti.
Bu kapsamda, DDM/KKM vadesinde döviz mevduatına geçiş için yapılan döviz alımları, alındıktan sonra 5 iş günü içinde satışı yapılan döviz alımları ve kredi vadesi boyunca 50 bin ABD doları tutarına kadar yapılan döviz alımları istisna kapsamına alındı.
Beklenmedik cezaya gelen tepkiler istisna yapılmasına neden oldu
Ekonomi Gazetesi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın TL reeskont kullanan ve döviz almama taahhüdü veren yaklaşık 1700 ihracatçıya döviz alımı nedeniyle yaptırım uyguladığını ortaya çıkardı.
Bu beklenmedik ceza, ihracatçılar arasında büyük bir tepkiye neden oldu.
Otomotiv yan sanayi sektöründen bir ihracatçı, Eximbank’tan kullandığı döviz kredisi için dolar aldığını ve bu miktarın tamamını kredi taksitini ödemek için harcadığını belirterek, ceza karşısında şaşkınlık yaşadığını ifade etti. İlgili birimlere itirazlarını ilettiğini de ekledi.
Konu Hazine ve Maliye Bakanlığı'na taşındı
Başka bir ihracatçı ise, yurtdışında fuar için harcama yapan şirket yetkililerinin, dönüşte harcama tutarı kadar dolar aldığını, bunun reeskont kredisinin kötüye kullanımı olarak değerlendirilmesine karşı çıktığını dile getirdi.
Döviz alma cezasına gelen tepkiler üzerine TİM, konuyu Hazine ve Maliye Bakanlığı’na taşıdı.
TİM Başkanı Mustafa Gültepe, TCMB Başkanı Fatih Karahan ile yaptığı görüşmede, cezalar sonrası yaşanan mağduriyetleri ve itirazları aktardı. Bunun sonucunda, 9 Eylül tarihli talimatla İhracat ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi Uygulama talimatında döviz almama taahhüdüne ilişkin istisnalar genişletildi. Artık ceza ödemesi yapan ihracatçılar da bu istisnalardan yararlanabilecek.
