İMEAK Deniz Ticaret Odası 5. Müşterek Meslek Komiteleri Toplantısı Sakarya'nın Sapanca ilçesinde bulunan bir otelde gerçekleştirildi. Düzenlenen toplantıya katılan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, ülke ticareti için denizcilik sektörünün rolünün önemine değindi. 2002 yılında limanlarda 190 milyon ton olan elleçleme miktarının, 2023 yılında 521 milyon tona, konteyner hacminin ise 6 buçuk kat artarak 12,6 milyon TEU'ya ulaştığına değinen Bakan Uraloğlu, 2024'ün ilk 10 ayında limanlara uğrayan kruvaziyer gemi sayısının, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 artarak bin 112'ye çıktığını ve ülkede 1,8 milyona yakın turistin bu yolla ağırlandığını ifade etti. Ro-Ro taşımacılığında da büyük başarılar elde edildiğini belirten Uraloğlu, 2023 yılında yurt dışı bağlantılı düzenli Ro-Ro hatlarında yaklaşık 705 bin araç taşındığını söyledi. Son 21 yılda Ro-Ro taşımacılığında yüzde 220 oranında artış olduğunu ifade eden Bakan Uraloğlu, bu yıl bitmeden Tekirdağ'dan, İtalya'ya verilecek teşvik ile yeni bir yurt dışı Ro-Ro hattı daha açmayı planladıklarını belirtti.
“Türkiye'nin 2023'te dış ticaret hacminin yüzde 87,5'i denizyolu ile gerçekleşmiştir”
Dünya deniz ticaretinin 2023 yılında 12,3 milyar ton seviyesine ulaşarak bir önceki yıla kıyasla yaklaşık 2,4 oranında büyüme gerçekleştirdiğini söyleyen Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, “Küresel mal ticaretinin tonaj bazında yüzde 85'lik bölümü deniz yoluyla yapılmaktadır. Türkiye'nin 2023 yılındaki dış ticaret hacminin de yüzde 87,5'i denizyolu ile gerçekleşmiştir. Dolayısıyla denizyolu taşımacılığı, modern dünyaya gerekli ölçekte mal ithalatı ve ihracatı açısından hayati öneme sahiptir. Bu bilinçle deniz ticaret filomuzu büyütmek ve limanlarımızın kapasitesini geliştirmek için attığımız adımlarla bugün, daha güçlü ve rekabetçi bir denizcilik sektörüne sahip olmanın hep beraber haklı gururunu yaşıyoruz. Bakanlık olarak hayata geçirdiğimiz denetim ve uygulamalarla Paris Mou'da 2008 yılında beyaz listeye geçtik ve o günden bu yana beyaz listedeyiz. Burada yeri gelmişken Eylül ayı sonunda Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından gerçekleştirilen üye devlet denetimini başarıyla tamamladığımızı da duyurmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Denizcilik Genel Müdürlüğümüz koordinasyonunda ilgili kurumların katılımıyla hem Ankara'da hem de sahada gerçekleştirilen denetimlerde, denizcilik ile ilgili faaliyetlerimizin uluslararası standartlara uygun olarak gerçekleştirildiğini teyit ettik. Denizcilikte öncü olarak bildiğimiz birçok ülkeden daha başarılı olarak sonuçlanan denetim, bakanlığımızın, tüm paydaşlarımızın ve denizcilik camiamızın özverili çalışmalarının bir sonucudur” dedi.
“Dünyada ilk 10'da yer alma hedefimize sadece bir basamak kaldı”
Yeni bir yurt dışı Ro-Ro hattı açmayı planladıklarını söyleyen Uraloğlu, “2002 yılında 17'nci sırada yer alan Türk sahipli filomuz, bugün 2 bin 100'den fazla gemisiyle 52,7 milyon detveyt tona ulaşarak dünyada 11'inci sıraya yükselmiştir. Dünyada ilk 10'da yer alma hedefimize sadece bir basamak kaldı. Yine, 152 olan liman tesisi sayımız, 217'ye ulaşmış, bunun 194'ü faal olarak deniz taşımacılığına hizmet etmektedir. Bu gelişime bağlı olarak, limanlarımızdaki yük trafiği de pozitif yönde etkilenmiştir. 2002 yılında limanlarımızda 190 milyon ton olan elleçleme miktarımız, 2023 yılında 521 milyon tona, konteyner hacmimiz ise 6,5 kat artarak 12,6 milyon TEU'ya ulaşmıştır. 2024 yılına geldiğimizde ise ilk 10 ayda limanlarımızda elleçlenen yük miktarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 artarak 441,9 milyon tona ulaşmış, elleçlenen konteyner miktarı da yüzde 7,7 artışla 11,3 milyon TEU olarak gerçekleşmiştir. Kruvaziyer turizminde de yükselişimiz devam etti. 2024'ün ilk 10 ayında limanlarımıza uğrayan kruvaziyer gemi sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 artarak bin 112'ye çıktı ve ülkemizde 1,8 milyona yakın turist bu yolla ağırladık. Ro-Ro taşımacılığında da büyük başarılar elde ettik. 2023 yılında yurt dışı bağlantılı düzenli Ro-Ro hatlarımızda yaklaşık 705 bin araç taşıdık. Bu da son 21 yılda Ro-Ro taşımacılığında yüzde 220 oranında bir artış demek ve yeni ro-ro hatları kurmak için de teşvik veriyoruz. Bu yıl bitmeden Tekirdağ'dan, İtalya'ya vereceğimiz teşvik ile yeni bir yurt dışı Ro-Ro hattı daha açmayı planlıyoruz” diye konuştu.
“Bugüne kadar sektöre 14,6 milyar liralık ÖTV'siz yakıt desteği sağladık”
Bakan Uraloğlu, “Denizcilerimizin üzerindeki yükü paylaşmak için 2004 yılında ÖTV'siz yakıt uygulamasını hayata geçirerek sicillerimize kayıtlı yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine özel tüketim vergisi tutarını sıfırlamıştık. Bugüne kadar sektöre 14,6 milyar liralık ÖTV'siz yakıt desteği sağladık. Denizcilikte yeşil dönüşüm için yürürlüğe koyduğumuz ve mart ayında yenilediğimiz 'Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik' çerçevesinde destek mekanizmasını oluşturduk. Bu çerçevede bugüne kadar toplam 4 adet gemi için 7 milyon Dolar teşvik verdik. Verdiğimiz teşvikler sektörümüz tarafından yoğun talep görüyor. Gelecek yıl da bu teşviğimizi devam ettireceğiz. Burada önemli bir hususu daha söylemek istiyorum. Gerek tersaneler ve gerekse de limanlarımızın yoğun olarak kümelendiği Marmara Denizi Özel Çevre Koruma (öçk) bölgesi ilan edilmişti. Tarama malzemesinin bu korunma alanlarında dökülüp dökülemeyeceği konusunu hassasiyetle takip ettiğimiz bir konu. Bununla ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızla uyumlu bir çalışma süreci geçirdik. İlgili mevzuatta yapılan düzenleme ile Marmara'daki tesislerimizin yapacakları, derinleştirme sonrası ortaya çıkacak tarama malzemesi 2030 yılına kadar yine belirlenen alanlara dökülmeye devam edecek” şeklinde konuştu.
“Gazipaşa Yat Limanımızın yapım çalışmalarını bitirdik ve çok yakında hizmete açmayı planlıyoruz”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, “2002'de 41 olan yat limanı sayımızı 63'e, 8 bin 500 olan tekne bağlama kapasitemizi ise yüzde 194 artışla 25 bin 38'e yükseldi. Yapımları devam eden ve yapılması planlananlar ile yat limanı sayısını 74'e, tekne kapasitesini ise 29 bin 29'a yükselteceğiz. Muğla'da Dalaman ile Datça, Antalya'da Gazipaşa ile Demre, İstanbul'da Haliç ve Tekirdağ'da Tekirdağ Yat Limanı olmak üzere toplam kapasiteleri 2 bin 291 tekne olan yat limanının çalışmasına devam ediyoruz. İzmir'de Şifne, Çeşmealtı ve Şakran, Mersin'de Aydıncık, Çanakkale'de ise Lapseki yat limanları planlamalarımız devam ediyor. Buradan bir müjde de paylaşayım; 208 yat bağlama kapasiteli Gazipaşa Yat Limanımızın yapım çalışmalarını bitirdik ve çok yakında hizmete açmayı planlıyoruz. Ayrıca, 2025 yılında deniz ticaretimizin gelişmesi için en önemli unsurlardan biri olan acentelerimiz ile ilgili mevzuatımız ‘gemi acenteleri yönetmeliği'ni güncelleyeceğimizi de duyurmak istiyorum. Özel teknelerle ilgili olarak dönem dönem gelen önemli taleplerden biri de teknelerin Türk Bayrağına geçişinin sağlanmasına yönelik talepler. Bildiğiniz üzere imalat sektörünün korunması adına bu tür talepleri kısıtlı tutuyoruz. Ancak ülkemizde üretimi yapılmayan ve deniz turizmi açısından faydası olacağını düşündüğümüz; örneğin 24 metre ve üzeri teknelerle, 12 metre üzeri yelkenli tip tekneler gibi belli bir boy üzerindeki teknelerin ithalat rejimi yedinci madde çerçevesinde ikinci el olarak ithal edilebilmesini sağlayacağız” ifadelerini kullandı.
“Türkiye, denizcilik sektöründe dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olacaktır”
Deniz ticaret filosunu yenileyerek, 12 milyar tonu geçen dünya deniz ticaret hacminden daha fazla pay almayı hedeflediklerini sözlerine ekleyen Bakan Uraloğlu, “Daha yapacağımız çok iş olduğunu biliyoruz. Çünkü, ülke savunmamız için donanmamızın rolü neyse, ülke ticareti için de denizcilik sektörümüzün rolü tam olarak budur. Deniz ticaret filosunu yenileyerek, 12 milyar tonu geçen dünya deniz ticaret hacminden daha fazla pay almayı amaçlıyoruz. Ro-Ro ve kabotaj taşımacılığını geliştireceğiz. Türkiye'nin dış ticaretinde Türk sahipli filoyu kullanarak navlun açığını azaltmak için gemi işletmeciliğini destekleyen yeni modeller oluşturacağız. Gemi ve yat inşa sanayimizi yenilikçi teknolojilerle donatarak daha rekabetçi bir hale getirmeyi hedefliyoruz. Denizcilik eğitimini iyileştirerek Türk ve dünya filolarında Türk gemi adamlarının istihdamını arttıracak, deniz turizminde ihtiyaç duyulan tekne bağlama kapasitesini de yükselteceğiz. Kruvaziyer gemilerin diğer limanlarımıza uğrak çeşitliliğini teşvik edecek önlemler almayı da planlıyoruz. Denizcilik sektöründe çok daha etkin ve verimli hizmet sunmak için Deniz Ticaret Odası ile omuz omuza çalışmaya devam edeceğiz. Sizlerle birlikte Türkiye denizcilik alanındaki ağırlığını gelecekte daha fazla hissettirecek ve rekabet gücünü yükselterek denizcilik sektöründe dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olacaktır” dedi.
