Bursa'nın kültürel mirasında önemli bir yer tutan Irgandı Çarşılı Köprüsü, 583 yıllık tarihiyle şehrin geçmişine ışık tutuyor. Doğal afetler ve savaşlar gibi zorlu süreçlere rağmen ayakta kalan bu tarihi köprü, geleneksel el sanatları atölyeleri ve eşsiz mimarisiyle hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. 32 dükkanın bulunduğu köprü, Bursa'nın Osmangazi ve Yıldırım ilçeleri arasında köprü vazifesi görüyor.
"Seyehatname”
1442 yılında II. Murad döneminde inşa edilen Irgandı Köprüsü, Gökdere üzerine kurulan ve Osmanlılar’a ait tek arasta köprüsü olma özelliği taşıyor. Tüccar Muslihiddin tarafından mimar Abdullah oğlu Timurtaş’a yaptırılan köprü, Evliya Çelebi'nin 1640 tarihli 'Seyahatname' eserinde de yer alıyor. Yüzyıllar boyu doğal afetlere, savaşlara ve işgal dönemlerine tanıklık eden köprü, günümüzde hâlâ geleneksel zanaatkârların çalışmalarına ev sahipliği yapıyor.
Nadir rastlanan yapı
Irgandı Köprüsü, dünya çapında benzerlerine nadir rastlanan bir yapıdır. Bulgaristan'daki Osma Köprüsü, İtalya’daki Ponte Vecchio ve Rialto Köprüsü, Almanya’daki Kramerbrücke, İngiltere'deki Pulteney Köprüsü ve Fransa’daki Pont de Rohan gibi tarihi köprülerle benzer mimari özelliklere sahiptir. Bu köprüler, geçmişin izlerini taşırken, köprülerin işlevsel ve estetik özellikleri de kültürel mirasın korunmasına katkı sağlamaktadır.
Sanat yolu
Irgandı Köprüsü, İpek Yolu üzerinde yer alan önemli bir yapıdır ve köprüdeki atölyelerde geleneksel Türk el sanatları yaşatılmaktadır. 12 yıldır ebru sanatıyla uğraşan ve ders veren Irgandı Çarşılı Köprü Yönetim Kurulu Başkanı Mutlu Çatalkaya, köprüde toplamda 17 zanaatkarın atölyesi olduğunu belirtiyor. Çatalkaya, köprünün zaman içinde pek çok felaket ve işgale tanıklık ettiğini vurguluyor. 2004 yılında Osmangazi Belediyesi tarafından aslına uygun olarak yeniden inşa edilen köprüde, hat, ebru, minyatür, resim, testi yapımı ve ahşap oymacılığı gibi geleneksel sanat dalları icra ediliyor ve sergileniyor.
En eski ve en küçük
Dünyada sayılı benzer yapılar arasında yer alan Irgandı Çarşılı Köprüsü, tarihî köprüler arasında en küçük ve en eski olanlardan biridir. Türkiye'deki ilk dört köprüden biri olan Irgandı, Venedik ve Bosna'daki köprülerle benzer özellikler gösteriyor. Osmangazi ve Yıldırım ilçelerini birbirine bağlayan bu küçük ama tarihi köprü, yerel halk için hâlâ bir kültür ve sanat merkezi olarak önemli bir yer tutuyor.
