Cascadia Dağları'ndaki diğer volkanik devler kadar tanınmayan Axial Seamount, aslında Pasifik Kuzeybatısı'nın en aktif yanardağı olarak kabul ediliyor. 1998, 2011 ve 2015 yıllarında patlayan bu yanardağ, bilim insanları için doğal bir laboratuvar işlevi görüyor. Uzmanlar, 2025 sonuna kadar yeni bir patlama gerçekleşmesini bekliyor.
Pasifik Ateş Çemberi'ndeki Hareketlilik
Dünya'nın en aktif volkanik bölgesi olan Pasifik Ateş Çemberi, aslında bir at nalını andıran büyük bir fay hattı oluşturuyor. Bu bölgenin bir parçası olan Cascadia Sırtı, Pasifik Kuzeybatısı'ndan geçiyor ve burada Axial Seamount gibi son derece aktif bir yanardağ bulunuyor.
Bazı Cascadia yanardağları yüzyıllarca, hatta binlerce yıl boyunca hareketsiz kalabilirken, Axial Seamount sadece birkaç yıl içinde yeniden patlayabiliyor. Bu yoğun volkanik hareketlilik, onu dünyanın ilk su altı yanardağ gözlemevi olan Yeni Milenyum Gözlemevi'ne (NEMO) ev sahipliği yapan bir merkez haline getirdi. Şu anda ise Okyanus Gözlemevi Girişimi tarafından bölgeye yerleştirilen deniz altı kablolarıyla izleniyor. 1997'den bu yana titizlikle takip edilen yanardağ, 1998, 2011 ve 2015'te patlamalar gerçekleştirdi. 2025'in de bu listeye eklenmesi muhtemel görünüyor.
Tehlike Oluşturmayan Patlama Beklentisi
Axial Seamount, bölgedeki diğer yanardağlardan hem patlama sıklığı hem de patlama şekli açısından farklılık gösteriyor. Science Alert'e göre, bu yanardağın şekillenmesini sağlayan ince lav tabakaları, patlamaların patlayıcı değil, lav sızıntısı şeklinde gerçekleşmesini sağlıyor. Bu nedenle, olası bir patlamanın yakın kıyılara bir tsunami tehdidi oluşturması beklenmiyor.
Ayrıca, Axial Seamount Cascadia Dalma-Batma (Subduction) Kuşağı'na da dâhil değil. Bu bölge, uzmanların bir gün büyük bir deprem beklediği tehlikeli bir alan olarak biliniyor. Ancak Axial Seamount, daha batıda bulunan Juan de Fuca sırtında yer alıyor ve olası bir patlamanın, Oregon kıyılarındaki dalma-batma bölgesinin sismik hareketliliğini etkilemesi beklenmiyor.
Bilimsel Takip Devam Ediyor
Oregon Eyalet Üniversitesi (OSU) ve Kuzey Karolina Wilmington Üniversitesi'nden bilim insanları, Axial Seamount'taki magma hareketlerini alt basınç kaydediciler kullanarak inceliyor. OPB'ye göre, bu cihazlar her iki yılda bir yerleştirilip eski kayıtlar analiz ediliyor. OSU'dan Bill Chadwick, elde edilen verileri kullanarak yanardağın ne zaman yeniden patlayabileceğini tahmin etmeye çalışıyor.
2024 yazında Chadwick, blogunda Axial Seamount'ta yüzey şişme oranının istikrarlı bir şekilde arttığını rapor etti. Ancak Ekim 2024'te yaptığı bir güncellemede, bu artışın ve çevredeki sismik hareketliliğin dengelendiğini belirtti. "Patlama an meselesi değil, ancak bu sonsuza kadar böyle devam edemez," diyen Chadwick, yanardağın 2025 sonuna kadar patlama ihtimalinin yüksek olduğunu vurguladı.
