Suriye'de pamuk ipliğine bağlı olan barış yerini yeniden silahlı çatışmalara bıraktı. Lübnan'da Hizbullah'la İsrail arasındaki çatışmalarda silahların susmasının hemen ardından Heyeti Tahrir Şam (HŞT) öncülüğünde Esad Rejimine yönelik olarak başlatılan saldırıda kanlı çatışmalar yaşandığı bilgileri geliyordu. Türkiye'ye yakın Suriyeli muhaliflerin de destek verdiği operasyonda hedef kent haline gelen Halep beklenenden daha kısa sürede muhaliflerin eline geçti.
Bölgedeki son durumu değerlendiren Prof. Dr. Serhat Erkmen yaşanan gelişmeleri mercek altına aldı.
İşte Serhat Erkmen'e göre Suriye'de yaşananlar...
HŞT belirleyici aktör...
HTŞ önderliğindeki gruplar Halep'in merkezine girdi. Kendilerinin bile beklediğinden çabuk oldu. Artık denge değişti. HTŞ tam olarak belirleyici aktör.
İran Halep'teki gücünü tamamen kaybetti.İran'ın aldığı darbe Şam'ın aldığı kadar büyük. Humus ve güney çöllerindeki varlığından sonra Halep'i kaybetmesi İran'ı çöllere ve Irak sınırına itiyor. Iraktan milis getireceklermiş, geç kaldılar. İsrail'in mutsuz olduğunu sanmıyorum.
Ruslar neredeyse hiç yoktu. Ukrayna, Rusya'nın Suriye'deki varlığını tüketmiş. Uçak filoları, askerler, danışmanlar ve Wagner gidince geriye kalan nerdeyse bir hiç.
Operasyon devam eder...
Operasyon daha bitmedi. Halep'in tamamına yakını ve İdlib güneyine doğru devam edecek. Halep-İdlib-Hama hattında çatışma birkaç dün daha sürer.
Muhalif bölgelerde büyük bir sevinç hakim. Culani, politik ve psikolojik üstünlüğü ele geçirdi. SMO ve benzerlerinin çoğu yakında parça parça HTŞ'ye bağlanır.
Culani kamuoyu önünde çok rahat. Halep'i aldıktan sonra yaptığı konuşma ve Ruslara bizi muhatap al, Esad'dan vazgeç birlikte çalışalım çıkışı çok akıllıca. Operasyonun askeri harekat dışı kısmı da iyi planlanmış. Acaba planlama tamamen yerel mi?
Suriye ordusu yok olmaktan kurtulmak için tutamayacağı yerlerden çekildi.Güvenli hatta bir araya geliyor.Diğer bölgelerden destek getiriyor,İranlı milisler yola çıktı. Ruslardan büyük destek gelirse tekrar çatışma alevlenir.Yoksa en geç 1 haftaya Halep ve çevresi tamamen HTŞde.
Halep'teki PKK'lılar tutuştu. Ya çekilmeleri için kanal açılacak ya da iki mahalle ciddi savaş alanına dönüşecek. Bence birincisi.
Rusya'nın beklentisi ne?
Tel Rifat kaçınılmaz hale geldi. Nubbl Zehra boşalmaya başladı. SMO girmezse HTŞ gider alır. Ruslar Mare ve Ahterin'de SMOyu vurdular. HTŞ Halep'i alırken Rusların derdi SMO Tel Rifat'a gelmesin. Halep'i kaybeden Rusya Tel Rifat'ın PKK'dan temizlenmemesinden ne umuyor acaba?
Yarın daha hızlı bir ilerleme olacak fakat bundan sonra önemlisi Halep'e kimin bayrağı dikilecek. Yakın geleceğin en önemli siyasi sorusu bu.
