Iğdır: Güneşin İlk Doğduğu Şehir
Iğdır, doğusunda Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ne, güneydoğusunda İran'a, güneyinde Ağrı'ya, batı ve kuzeybatısında Kars'a, kuzey ve kuzeydoğusunda ise Ermenistan'a komşudur. Binlerce yıldır önemli bir ticaret yolu üzerinde bulunan Iğdır, Türkiye'nin doğusunda bulunmasıyla "güneşin ilk doğduğu şehir" olarak da anılır. İlin Türkiye sınırları içinde kalan kısmı Sürmeli Çukuru, Ermenistan sınırlarında kalan kısmı ise Sahat Çukuru olarak bilinir. Doğu sınırlarımızın en uç kısmında yer alması, bu şehrin bu unvanla anılmasına neden olur. İlin güney bölümünde, Karasu-Aras sıradağları ve Türkiye'nin en yüksek zirvesi Büyük Ağrı ve yedinci en yüksek zirvesi Küçük Ağrı gibi önemli yükseltiler bulunur.
Iğdır'ın coğrafi konumu ve tarihi
Iğdır, çevresinde dağlarla çerçevelenmiş geniş bir düzlükte yer alır. Topografik yapısı değişkendir ve sürprizlerle doludur. Kuzeyde Ermenistan sınırında bulunan Elegez Dağı (Alagöz) ve güneyde Karasu-Aras sıradağları ile Büyük ve Küçük Ağrı dağları ile çevrili olan bu alan, çeşitli arazi tipleriyle dikkat çeker. Aras Nehri'nin kuzeyinde bulunan Iğdır Ovası, meyve bahçeleri ve tarım alanlarıyla yeşilliktir, ancak güneydeki yüksek bölgeler, karla kaplı zirveleriyle ovayı gölgeler. Dağlarla oval bölge arasındaki alan, derin vadiler, akarsular, mevsimlik göletler ve volkanik taşlaşmış lav akıntıları gibi doğal oluşumlarla farklı bir manzara sunar. Ağrı Dağı'nın etekleri, lav akıntıları ve taşlaşmış maden cürufuyla kaplıdır, ancak merkez ilçe ve Tuzluca'nın güneyindeki topraklar, pembe, kahverengi, beyaz ve yeşil tonlarında bir renk uyumu sergiler.
Topografik yapı
Ağrı Dağı Milli Parkı, Ağrı ve Iğdır illerine yayılan 88 bin 14 hektarlık bir alanı kapsar. Parkın en dikkat çekici özelliği, Türkiye'nin en yüksek zirvesi olan 5 bin 137 metrelik Büyük Ağrı ve Küçük Ağrı dağlarını barındırmasıdır. Park, Büyük ve Küçük Ağrı dağları, Meteor Çukuru ve Nuh’un Gemisi bölgesi olmak üzere üç ana bölümden oluşur. Bu iki yüksek dağ konisi, ortak bir taban üzerinde 2 bin 500 metreye kadar yükselir ve aralarında yaklaşık 14 kilometrelik bir mesafe bulunan Serdarbulak Geçidi (2 bin 687 metre) ile ayrılır.
Iğdır'da hangi dağlar var?
- Durak Dağı (2811 m): Iğdır'ın batısında yer alan dağ.
- Zor Dağı (3.196 m): Iğdır'ın güneybatısında yer alan dağ.
- Pamuk Dağı (2.639 m): Iğdır'ın güneydoğusunda yer alan dağ.
- Büyük Ağrı Dağı (5.165 m): Türkiye'nin en yüksek dağı ve Iğdır'ın güneydoğusunda yer alan volkanik bir dağ. İran ile doğal sınır oluşturur.
- Küçük Ağrı Dağı (3.986 m): Büyük Ağrı Dağı'nın yanında yer alan ve Iğdır'ın güneydoğusunda bulunan dağ.
- Elegez Dağı (Alagöz): Iğdır'ın kuzeyinde, Ermenistan sınırında yer alan dağ.
- Karasu-Aras Sıradağları: Iğdır'ın güneyinde uzanan ve Büyük ve Küçük Ağrı Dağları'nı da barındıran dağ silsilesi.
Ağrı Dağı Milli Parkı
Ağrı Dağı, 4 bin metreye kadar bazalt ve daha yüksek yüksekliklerde andezit lavlarından oluşan bir volkanik dağdır. Aynı zamanda Türkiye'nin en büyük buzulunu da barındırır. Ağrı Dağı'nın kuzeyinde bulunan buzul vadisi Ahura Çukuru ve güneydeki buzul vadisi Öküz Deresi olarak adlandırılır. Ağrı'nın zirvesine ulaşmak için yaz aylarında herkesin katılabileceği Doğubayazıt klasik rotası ve teknik tırmanış gerektiren Iğdır rotası olmak üzere iki ana rota bulunur.
