SON MÜHÜR - OSMAN GÜNDEN / Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından hayata geçirilmesi planlanan bu dev proje, İzmir’in trafik sorununa çözüm getirmeyi amaçlıyor. Ancak, çevre yolunun 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı’nda yer almaması, uzun süredir tartışmalara yol açmıştı. Şimdi, bu projeyle ilgili son karar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından toplanacak İnceleme-Denetleme Komisyonu tarafından verilecek.
İzmir Kuzey-Doğu Çevre Otoyolu, toplamda 5 milyar 283 milyon 49 bin TL’ye mal olacak. Proje, ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) süreçlerinin tamamlanmasının ardından yaklaşık 4 yıl içinde tamamlanarak hizmete girmesi planlanıyor. 41 kilometre uzunluğunda olacak otoyol, Menemen, Çiğli, Karşıyaka, Bornova, Kemalpaşa ve Buca ilçelerinden geçecek. Projede toplamda 11 kavşak bulunacak; bunların 4'ü otoyol-otoyol, otoyol-devlet yolu bağlantısı olarak tasarlanacak.
Projenin güzergahı ve inceleme süreci
İzmir Kuzey-Doğu Çevre Otoyolu’nun güzergahı, Menemen-Çandarlı Otoyolu'nun Koyundere kesiminden ayrılarak, Menemen ve Çiğli’nin doğusunda yer alan dağlık alandan güney yönüne ilerleyecek. Bayraklı ve Karşıyaka ilçelerinin kuzeyinden geçecek ve doğuya yönelerek geçmiş yıllarda tamamlanan Bornova Çevre Yolu hattına bağlanacak. Güzergah, Evka-4 Mahallesi'nin altından geçecek bir tünel ile ilerleyecek ve sonrasında Homeros Vadisi’ni, Manisa Yolu’nu geçerek Bornova’nın etrafını dolaşacak. Daha sonra Ambarlar kesimine ulaşacak ve İzmir-Ankara Devlet Yolu ile İzmir-İstanbul Otoyolu'nu kesiştirecek. Proje, sanayi sitelerinin doğusundaki dağlık bölgeden geçerek güney yönünde ilerlemeye devam edecek ve mevcut Buca Kavşağı’na bağlanarak sona erecek.
Bu güzergah, yaklaşık 40,823 kilometre uzunluğunda olup otoyol standardında, 120 km/saat hızla seyahat edilebilecek şekilde tasarlandı. Yolun platform genişliği ise 37,5 metre olacak. Proje, üç şerit gidiş, üç şerit geliş olmak üzere toplam altı şeritli olarak planlandı.
Yatırım programı tartışmaları
İzmir Kuzey-Doğu Çevre Otoyolu projesi, 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı’nda yer almamıştı. Bu durum, projeyi uzun süredir yakından takip eden ve İzmir’deki trafik sorununa çözüm arayan vatandaşlar ile uzmanlar arasında büyük bir merak ve tartışma konusu olmuştu. Ancak son iki yıl içerisinde projeyle ilgili beş ayrı İnceleme-Denetleme Komisyonu toplantısının tarihi belirlenmiş olması, sürecin hızlandırılmak istendiğini gösteriyor.
Arkeolojik bulgular ve koruma kararları
Proje güzergahı üzerinde yapılan inceleme çalışmalarında, Karşıyaka ilçesindeki Örnekköy Mahallesi yakınlarında 2016 yılında arkeolojik kalıntılar tespit edilmişti. Bu kalıntılar, tabiat parkının bulunduğu bölgedeki alanda yapılmıştı. Yapılan detaylı incelemeler sonucunda, bu alanın 3. derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmesine karar verilmişti. Ancak yeni otoyol güzergahının, bu sit alanının hemen yanı başından geçmesi nedeniyle, çevre yolu güzergahındaki incelemeler yalnızca sit alanı dışında kalan bölgelerde yapılmıştı.
Ancak yapılan çalışmalar sırasında, sit alanı dışında kalan alanda Geç Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait seramik örneklerine rastlanması, projeye dair önemli bir gelişmeye yol açtı. İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, yeni tespit edilen alanın da 3. derece arkeolojik sit alanı sınırlarına dahil edilmesine karar verdi.
İzmir Kuzey-Doğu Çevre Otoyolu’nun geleceği, 13 Mart’taki Bakanlık komisyonu toplantısının ardından netlik kazanacak. Projenin çevresel, kültürel ve altyapısal etkileri, toplantıda yapılacak incelemelerle birlikte değerlendirilecek ve İzmir’in trafik sorununa çözüm olabilecek bu dev proje, hem bölge halkı hem de uzmanlar tarafından merakla bekleniyor.
