Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kabul edilip Resmi Gazete’de yayımlanan “Köy Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun,” kamuoyunda tartışmalara neden oldu. Türkiye Mimar ve Mühendisler Odası Birliği (TMMOB), düzenlemenin kendi özerkliklerini hedef aldığını ve vatandaşların imar haklarını tehlikeye attığını savundu.
“TMMOB’a bilgilendirme yapılmadı”
TMMOB temsilcileri, yasa teklifinin hazırlık sürecinde kendilerine hiçbir bilgilendirme yapılmadığını belirterek, “70 yıllık bir geçmişe ve 700 bin üyeye sahip olan TMMOB’a herhangi bir bilgilendirme dahi yapılmadı. Bu düzenleme, TMMOB’un özerkliğine açık bir saldırıdır” ifadelerini kullandı.
“Vatandaşın imarı tehlike altında”
Düzenlemenin, 1/1.000 ölçekli imar planları aracılığıyla vatandaşların mülklerini kamu hizmet alanı olarak göstererek imar hakkını öldüreceğini belirten TMMOB, şunları kaydetti:
“İmar aktarımı adı altında vatandaşa başka bir yer göstererek yerinden etmeyi amaçlıyorsunuz. Bu teklif, vatandaşın evine ve arsasına çökme düzenlemesidir. İmar hakkı koruma kılıfıyla vatandaş yerinden, yurdundan sürgün edilecek.”
“Denetimsizlik depreme karşı tehlike yaratır”
TMMOB temsilcileri, yapı denetimine ilişkin getirilen değişikliklere de tepki göstererek şu ifadeleri kullandı:
“500 metrekareye kadar inşaatlarda mal sahibine istediği yapı denetim firmasıyla anlaşma hakkı tanıyorsunuz. Bu, müteahhitlerin keyfiyetine yol açacaktır. Ülkemizin yüzde 92’si deprem tehlikesi altında. Unuttunuz mu? 53 bin 537 vatandaşımızın hayatını kaybettiği son depremden hiç ders almadınız mı?”
“Belediyelerin yetkileri gasp ediliyor”
Yeni düzenlemenin, kentsel dönüşüm ve yenileme alanlarında yerel yönetimlerin yetkilerini merkezi idareye devredeceğini belirten TMMOB, şu açıklamayı yaptı:
“Belediyelerin hakkını gasp ederek yetkileri Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na veriyorsunuz. Yerelin değil merkezin sözü geçsin istiyorsunuz. Bu, yeni rantların ve denetimsizliğin kapısını aralamaktır.”
“Çevre Ajansı’nın ortaklık yetkisi şeffaf değil”
Düzenlemede Çevre Ajansı’na şirketlerle ortaklık yapma yetkisi verilmesini de eleştiren TMMOB, “Bu şirketler kimlerdir? Hangi kriterlere göre seçilecek? Çevre Ajansı hangi şirketlere ortak olacak? Bu konuda hiçbir açıklama yapılmadı” ifadelerini kullandı.
TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Yıldırım ise yapılan değişikli şöyle özetledi, "TMMOB ve bağlı odalar olarak, TBMM’de kabul edilen 'Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi' ile meslek odalarımızın özerk yapısının ortadan kaldırıldığını, kamusal denetimin zayıflatıldığını ve meslek kuruluşlarımızın yetkilerinin Bakanlık denetimine devredildiğini net bir şekilde söyleyebiliriz. Bu düzenleme, Anayasa’nın 135. maddesiyle güvence altına alınmış olan bağımsızlığımıza aykırıdır ve demokratik hukuk devleti ilkelerine zarar vermektedir.
Teklifin içeriği, halkın sağlıklı bir çevrede yaşama hakkını ve doğal kaynakların korunmasını hiçe sayarak, kamu varlıklarını rant çevrelerine açmayı hedeflemektedir. TMMOB’nin kamu yararı doğrultusunda sürdürdüğü mücadelesi, bu düzenlemenin temel hedefidir. Ancak meslek odaları olarak, bilime, hukuka ve kamu yararına dayalı duruşumuzdan ödün vermeyeceğimizi bir kez daha vurguluyorum. Bu karar, ülkemize ve halkımıza zarar veren bir düzenlemedir. TMMOB ve bağlı odalar, bugüne kadar olduğu gibi, mesleki bağımsızlık ve toplumsal yarar için mücadele etmeye devam edecektir."
