ALPER TEMİZ - 2023 Haziran ayında Mordoğan'da For You 35 adlı işletme tarafından Kıyı Kanunu'na aykırı ve kıyı yapısını değiştirecek şekilde inşaa edilen çelik ve beton yapılı iskele, habitat tahribatına neden oluyordu. Mordoğan Ayıbalığı Mevkii, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından tescil edildiği üzere dünya çapında nesli tehlike altında olan Akdeniz Foklarının Türkiye'deki nadir yavrulama ve yaşam alanları arasında yer alıyor. Akdeniz Foklarının yaşam alanlarının korunması ise ulusal ve uluslararası sözleşmelerde taahhüt altında bulunuyor.
Akdeniz Fokunun son sığınaklarından biri olan kaçak iskelenin bulunduğu Ayıbalığı Mevkii’ndeki mağara ve çevresindeki karasal ve denizel alan hassas seviyede korunması gereken bir bölge olarak tanımlanıyor. Su Altı Araştırmaları Derneği ve Karaburun Yerel Fok Komitesi, "Ayıbalığı mağaralarının (ana mağaralar ile diğer kovuklar ve çatlaklar sistemi), ilgili su ürünleri tebliği gerekleri yerine getirilerek insan baskısından (yüzerek veya kanoyla fok mağaralarına girmek, turistik dalışlar yapmak, teknelerle önünde demir atmak, girmek, bekleme yapmak vs.) uzak tutulması gerekmektedir" diyor. Ancak yasal koruma alanı olmasına rağmen doğaya verilmek istenen tahribat ve bunun anlaşılamaması, ciddi bir toplumsal hastalık olarak görülüyor.
"Özel kararlar getirilmeli"
"Ülkemizin de taraf olduğu Bern Sözleşmesi'ne göre nesli azalan canlılar habitatları ile birlikte kesin korunması gerekmektedir" diyen Su Altı Araştırmaları Derneği ve Karaburun Yerel Fok Komitesi, "Ayıbalığı kayalıkları mevkiinde bulunan üreme mağarasının karasal alanındaki arazi kullanımında da mülkiyet-kullanım çelişkileri mevcuttur. Bölgedeki işletmelerin Ayıbalığı kayalıkları kıyı alanının karasal alanına ilişkin yeni genişleme alanları oluşturma eğiliminde olma ihtimalini de hatırlatarak, Mordoğan İlave Uygulama İmar Planı Plan Hükümleri Revizyonunda özellikle Ayıbalığı koyu kıyılarına ve karasal bölgesine ilişkin yapılaşma kararları ve turizm faaliyetlerine kullanımı kısıtlayıcı özel kararlar getirilmesi gerektiği düşünülmektedir" diye tepki gösterdi.
"Planımızı ilgili yerlere sunduk"
Komitesi, sayıca azalan Akdeniz Foklarının korunmasına ilişkin planlarını ilgili birimlere sunduklarını da dile getiriyor. Yapılan açıklamada şunlar ifade edildi, "Akdeniz Foku üreme mağaraları ve çevresindeki yapılaşmanın kontrol altına alınması amacıyla Mordoğan Ayıbalığı Koyu çevresine bir koruma statüsü gerekmektedir. Karaburun Yerel Fok Komitesi’nin bu konuda ilgili birimlere sunulmuş bir öneri koruma planı bulunmaktadır.
Kıyı alanlarında benzer kaçak yapılaşmaların tekrar yaşanmaması adına, SAD-AFAG ve Karaburun Yerel Fok Komitesi olarak T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıkları Koruma Genel Müdürlüğü’nden Karaburun-Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi Yönetim Planları sürecinde Mordoğan Ayıbalığı Mağarası denizel ve karasal alanını “Kesin Korunacak Hassas Alan” olarak ilan etmesini bekliyor ve Mordoğan Ayıbalığı kayalık kıyıları ve çevresini içerecek şekilde Ardıç Burnu ve Ziraat Kampı arasında denizel/kıyısal ve karasal alanın titizlikle korunması adına tüm ilgili ve yetkili kurumları göreve çağırıyoruz."
