“Büyük şirketlerin gelir kaynakları bu dönemde sıkıntıya uğradı”
2024 yılı ilk çeyreğine ilişkin finansal verilerini paylaşan Sabancı Holding 5,37 milyar TL’lik net zarar açıkladı. 2023 yılının aynı döneminde 2,36 milyar TL net zarar açıklayan Sabancı Holding’in durumuna ilişkin Ekonomist Murat Bilen değerlendirmede bulundu. “Zarar açıklamasını çok sürpriz olarak görmemek lazım” diyen Bilen, “Enflasyon muhasebesine geçilmesi ile şirketler için karlı olmayan bir tablo çıktı” ifadesini kullandı. Şirketlerin zarar açıklamasının birçok nedeni olabilir” değerlendirmesinde bulunan Bilen, “Şirketler, gelirinden fazla harcıyor da ondan zarar eden bireysel kişiler gibi düşünmemek lazım. Çünkü o şirketin yatırımı olabilir, o dönemdeki kurum pozisyonundaki gerilemeden olabilir. Büyük şirketlerin bu dönemdeki gelir kaynakları sıkıntıya uğradı” dedi. Bilen, yaşanan durumda şirketlerin enflasyon muhasebesine geçmesinin de etkili olduğunu aktararak, “Enflasyon muhasebesinde reel bir değerlendirme yapılınca bu dönem için şirket karları kötü geldi. Bu durumu 3 aylık dönem için çok sürpriz olarak görmemek lazım. Bakıyorum şirket hasılatında büyük bir gerileme yok. Satış maliyetlerinde bir miktar artış var, finans sektörü faaliyetleri maaliyetinden 93 milyon TL’lik bir zarar var. Genel yönetim giderlerinden bir miktar maliyet artışından bir gider var. Net parasal pozisyonlardan bir kur zararı var. Ertelenmiş vergi ödemeleri var. Şu anda şirket zararında bir artış görünüyor ama çok aşırı bir durumu yok. Şirketler genelde net parasal pozisyondan zarar ediyorlar. O net parasal pozisyonları da dönem içerisinde değişiyor. O değişen süreçte farklılaşabilirler” ifadelerini kullandı.
“Şirketler zarar açıklamada çekingen değiller”
Şirketlerin kar açıkladıkları dönemlerde yüksek vergi maliyeti ile karşılaştığını dile getiren Bilen, “Son dönemlerde gelirleri azalan şirketler zarar açıklama konusunda çok çekingen davranmıyorlar. Çünkü kar açıkladıkları dönemlerde yüksek vergi maliyeti çıktığı için bunlar biraz zarar açıklayabiliyorlar, 3 aylık bilançolar da denetimli bilançolar olmadığı için bazı giderlerini bu döneme denk getirip zarar açıklamanın da daha uygun olabilme ihtimali var” dedi. Sabancı Holding’in geçen sene 37 milyar TL olan 3 aylık hasılatının şu an 39 milyar TL olduğunu ve normal faaliyet karında çok büyük bir gerileme olmadığını vurgulayan Bilen, “Faaliyet karlılığından brüt bir karlılığı var, geçen seneki karlarının çoğu da faaliyetten kaynaklanmış değildi, net parasal pozisyonlardan kaynaklanmıştı çünkü büyük miktarda döviz tutuyorlardı. Kur hareketi de çok sert yukarıya doğru olduğu dönemlerde de karlılıkları iyiydi, pozisyonları iyiydi. Ama o dönemler geçtikten sonra şu anda oradan bir kar yazmamaya başladılar, o nedenle de şu anki tablo ortaya çıktı” diye konuştu. Türkiye’de şu an parasal sıkılaşma dönemi yaşandığını dile getiren Bilen, “Sıkılaşma döneminde şirketlerin karlılıkları azalma eğilimi gösteriyor. Onların azalma eğilimin üzerine bir de enflasyon muhasebesi eklendi. Enflasyon muhasebesi de pozisyonları biraz daha reel değerlendirmeyi amaçlayan bir sistem olduğu şu anda bütün şirketler için ortaya fazla karlı olmayan bir tablo çıktı, çok sayıda şirket grubu için bu geçerli, pek çok sektörde bu var” dedi.
