GAMZE ESKİKÖY- Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin açıkladığı verilere göre, üretici fiyatları ile market fiyatları arasındaki fark, kasım ayında rekor seviyelere ulaştı. Üretici ile market arasındaki uçurum, her geçen gün daha da büyürken, vatandaşın sofrasına yansıyan yüksek fiyatlar, öğrencisinden emeklisine iyice zorlaştırdı. Limon, patates, kuru kayısı gibi temel gıda ürünleri, üreticiden tüketiciye ulaşana kadar yaşanan bir dizi masrafla adeta tavan yaptı. İzmir Pazarcılar Esnaf Odası Başkanı Hamdin Erişen, gıda fiyatlarındaki yüksek artışın nedenlerini ve üretici ile market fiyatları arasındaki uçurumu değerlendirdi. Erişen, gıda ürünlerinin pazara gelene kadar yaşadığı bir dizi masrafın, son tüketicinin cebine yansıdığını belirtti.
Limon patates, kuru kayısı tavan yaptı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Kasım ayında üretici ile market fiyatları arasındaki farkları ve aylık ile yıllık girdi fiyatlarındaki değişimleri açıkladı. Açıklanan verilere göre;
Kasım ayında, üretici ve market fiyatları arasındaki uçurum açıklandı. Fiyat farkının en fazla görüldüğü ürün, limon oldu. Üreticiden 8,25 TL'ye alınan limon, marketlerde 29,18 TL'ye satıldı, yani fiyat farkı yüzde 253,7'ye ulaştı. Limondaki yüksek farkı, patates (yüzde 204,9), kuru kayısı (yüzde 197,4), havuç (yüzde 193,1) ve antepfıstığı (yüzde 188,7) takip etti.
Market fiyatlarında rekor yüzde 69,2 artışla patlıcan oldu
Kasım ayında market fiyatları genel olarak arttı. 42 ürünün 38'inde fiyat yükseldi. Patlıcan, yüzde 69,2'lik artışla en fazla fiyat yükselişi gösteren ürün olurken, onu yüzde 47,5'lik artışla domates, yüzde 42,3 ile kuru soğan ve yüzde 39,4 ile karnabahar izledi. Bunun yanında, market fiyatı düşen tek ürün portakal oldu, fiyatı yüzde 17,2 düştü.
Üretici fiyatlarında karnabahar zirvede!
Üretici tarafında ise 34 üründen 20'sinde fiyat artışı görüldü. En büyük fiyat artışı yüzde 153,4 ile karnabaharda oldu. Karnabaharı, yüzde 113,8 ile beyaz lahana, yüzde 100 ile patlıcan ve kuru soğan takip etti. Ancak, üretici fiyatlarında en fazla düşüş yüzde 17,5 ile limonda yaşandı. Bunu, yüzde 15,1 ile kabak ve yüzde 10,8 ile zeytinyağı izledi.
"Arz talep ilişkisine göre de şekilleniyor"
Gıda ürünlerinin üretici fiyatlarındaki artışlar ve düşüşler, arz ve talep koşullarına göre şekilleniyor.“İzmir Pazarcılar Esnaf Odası Başkanı Hamdin Erişen, üretici fiyatlarındaki dalgalanmanın nedenlerine dair açıklamalarda bulundu. Gıda fiyatlarındaki değişimler, arz ve talep koşullarına bağlı olarak da şekilleniyor. Hamdin Erişen, Kasım ayında yaşanan fiyat artışlarının sebeplerini açıklayarak şu sözlere yer verdi:
Lahana fiyatlarındaki artış, arz azalışından kaynaklanırken, patlıcandaki artış tarladan sera üretimine geçişte yaşanan arz düşüşüne bağlı. Soğan ve patates fiyatlarındaki yükselme ise depolama ve işçilik maliyetlerinin artmasından kaynaklanıyor. Öte yandan, limon ve kabakta arz artışı nedeniyle fiyatlar düşerken, karnabaharda arzın azalması ve talebin artması, fiyatların yükselmesine sebep oldu” dedi.
“Üreticiden pazara gelene kadar birçok masraf var”
Erişen, gıda fiyatlarındaki artışın aynı zamanda ürünün pazara gelene kadar birçok kesintiye uğradığını belirtti. "Üreticiden pazara gelene kadar birçok masraf ekleniyor. Ne alıyorsak alalım, yerinde iki katı alınıyor. Ürünün hale gelişi, halden çıkışı, kamyoncu masrafları, belediye kesintileri ve pazar masrafları da fiyatları artıran unsurlar arasında. Ürünü kamyoncuya veriyoruz, kamyoncu para alıyor, kamyoncudan hale geliyor, burada bir kesinti var, belediyeye de ödeme yapılıyor. Son olarak pazar masrafları ekleniyor ve tüm bunlar fiyatların artmasına neden oluyor " diye konuştu.
“Günah keçisi biz oluyoruz”
Erişen, pazara gelen vatandaşların büyük çoğunluğunun durumu iyi olmayan, emekli ve asgari ücretle geçinmeye çalışan kişiler olduğunu belirtti. Vatandaşın yüksek fiyattan şikayet ettiğini söyleyen Erişen, “Pazara alışverişe gelen vatandaşın durumu belli. Zenginin pazarda ne işi var? Vatandaş karşısında bizi görünce bize isyan ediyor. Ama bu enflasyon hepimize vuruyor. Vatandaş muhatap olacak kimseyi bulamıyor. Günah keçisi biz oluyoruz” dedi.
"Fiyatlar birbirlerini kovalıyor"
Gıda fiyatlarındaki artış, vatandaşları zor durumda bırakmaya devam ediyor. Pazara gelenler, eskiden 1-2 kilo alırken, şimdi domates, limon, patates ve soğan gibi ürünleri tane tane almak zorunda kalıyor. Hem asgari ücretle geçinenler hem de emekliler, her geçen gün yükselen fiyatlar karşısında büyük zorluklar yaşıyor. Gıda ürünlerinde fiyatların birbirini kovaladığını söyleyen Erişen “Daha önce 40 TL olan domatesin 32 TL'ye düştüğünü ancak bunun yanında salatalık ve kabak gibi ürünlerin fiyatlarının arttığını söyledi.
“Pazarlarda kredi kartı kullanımı artacak”
Erişen, marketlerin yüksek fiyatları karşısında vatandaşlara seslendi. "Marketler bizden kat kat daha pahalı," diyen Erine, pazarlarda satılan ürünlerin taze ve günlük olduğunu, oysa marketlerdeki ürünlerin genellikle 1 haftalık olduğunu belirtti. Nakit sıkıntısı çeken vatandaşların mecburen marketlere yöneldiğini ifade eden Erişen, pazarlara yakın bir zamanda kredi kartı kullanımının geleceğini ve bunun da vatandaşların alışveriş alışkanlıklarını değiştireceğini söyledi.
