Ticaret Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren Kurul, sosyal medya platformlarındaki reklamları detaylı bir şekilde inceledi. "Sosyal medya etkileyicisi" olarak bilinen "influencer"ların faaliyetlerinin denetlenmesi amacıyla Reklam Özdenetim Kurulu görevlendirildi ve Mart 2022'de Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi başlatıldı.
Bu proje sayesinde influencer paylaşımlarının reklam olarak açık ve anlaşılır şekilde belirtilme oranı, yüzde 57'den yüzde 11'e düştü. Kurulun yaptığı çalışmalar ve artan tüketici farkındalığı, sosyal medya reklamlarıyla ilgili yapılan başvuru sayısında da belirgin bir artışa neden oldu. Uzmanlar, tüketici şikayetlerini inceledi ve başvuru şartlarını karşılayanları değerlendirmeye aldı. Kurul, mevzuata aykırı bulduğu durumlarda ise gerekli idari yaptırımları uyguladı.
Sosyal medya hesaplarına idari yaptırım
Bu yılın ilk altı ayında, influencerlara yönelik olarak 39 durdurma cezası ve 11 durdurma ile idari para cezası uygulandı. Durdurma cezası, mevzuata aykırı reklamların düzeltilmesini veya kaldırılmasını sağlamak amacıyla verildi. Kurul, aykırılıkların haksızlık içeriği, tekrarı, etki alanı ve influencerların ekonomik durumu gibi faktörleri dikkate alarak hem durdurma hem de idari para cezası uyguladı.
Geçen yıl bir influencer için uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken, 2024'te bu rakam 550 bin 59 liraya yükseldi. 2023'te 5 influencera toplam 1 milyon 352 bin 808 lira ceza verilirken, 2024'ün ilk yarısında 11 influencera toplam 5 milyon 35 bin 994 lira ceza kesildi. Böylece, 1,5 yıllık dönemde toplam ceza miktarı 6 milyon 388 bin 802 lira oldu.
2023'te 77 sosyal medya hesabına idari yaptırım uygulanmışken, 2024'ün ilk altı ayında bu sayı 50'ye yükseldi. Yaptırımlar, markaların ürün veya hizmetlerinin açıkça reklam olarak belirtilmemesi, sağlık beyanları, yasaklı ürün tanıtımları, kozmetik ürün tanımları ve takviye edici gıda reklamlarındaki mevzuat ihlalleri gibi nedenlerle uygulandı.
