SON MÜHÜR - ALPER TEMİZ / Aydın’ın Germencik ve İzmir’in Tire bölgelerini kapsayan, kültür varlığı üssü olan olan ve Kartal Dağı gibi doğal güzellikleriyle tabiat harikası bölgeye Sabancı tarafından yapılmak istenen Rüzgar Enerji Santrali (RES) projesi İmar Planı Değişikliği askıya çıkartıldı. Aynı proje için Kartal Dağı Platformu, ÇED dosyasına itiraz etmiş ancak İdare Mahkemesi’nin iptal kararı Danıştay’dan dönmüştü. ÇED dosyası onaylansa da, bölgede bulunan tarihi kalıntılar nedeniyle Platform, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne bildirimlerde bulunmuş, müdürlük ise “Şirketin bilgilendirildiğini” ifade etmişti. Ancak askıdaki planlarda herhangi bir revizyona gidilmediği görüldü. Kartal Dağı Koruma Platformu Sözcüsü Zeynel Aydın, “İtiraz edeceğiz” dedi. Öte yandan Aydın, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Valiliği, Orman Genel Müdürlüğü ve Kültür Bakanlığı’nın katılımcı olduğu Efeler Yolu Projesi’nin de RES proje alanı içerisinde kaldığını dile getirerek, talanın boyutuna ve ilgili kurumların etkisizliğine dikkat çekti.
Plan değişikliğine dair, İzmir Valiliği Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nce gerçekleştirilen duyuruda şu bilgilere yer verildi; “Bakanlığımızın 09.01.2025 tarihli ve 11443499 sayılı yazısı ile; Aydın İli, Germencik İlçesi ile İzmir İli, Tire İlçesi sınırları içerisinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından verilen 10.02.2022 tarihli ve ÖN/10774-11/05124 numaralı Üretim Ön Lisansına sahip on bir (11) adet türbinden oluşan ve toplam 46,2 MWm kurulu güce sahip Dampınar Rüzgar Enerji Santrali Projesi kapsamında Aydın İli, Germencik İlçesi sınırları içerisinde kalan beş (5) adet ve İzmir İli, Tire İlçesi sınırları içerisinde kalan beş (5) adet türbin olmak üzere toplam on (10) adet türbin alanı ile, Şalt Merkezi ve bağlantı yollarına ilişkin plan müellifi tarafından hazırlanarak e-Plan Otomasyon Sistemine Teklif – 001058280 PİN Numarası ile yüklenen 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile Teklif-001058281 PİN numarası ile yüklenen 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı teklifi, 3194 sayılı imar Kanunu’nun Ek 11. Maddesi’nin (h) bendi kapsamında değerlendirilmiş ve Bakanlık Makamınca uygun görülerek onaylandığı, bildirilmiştir.”
“Revizyon yok, itiraz edeceğiz”
Kartal Dağı Koruma Platformu Sözcüsü Zeynel Aydın, türbinler arasına yapılacak bağlantı yollarının güzergahı üzerinde, kültür varlıklarının bulunduğunu dile getirdi. Aydın, “Yol, bu kültür varlıklarının neredeyse sıfır noktasından geçiyor. Hele ki dağın zirvesinde bir kalemiz var. Kalenin 45 derece eğimli yamacına açılacak bir yol, toprak kaymasını tetikleyecek. Biz bunu İdare Mahkemesi’ne de söyledik ve mahkeme bizi haklı buldu. Projeyi de iptal etmişti. Ancak Danıştay 3’e 2 karar ile ÇED dosyasını onayladı ve bizim elimiz kolumuz bağlı kaldı. Biz yine de kararlı bir şekilde mücadelemizi sürdüreceğiz. İmar Planı Değişikliği askıya çıktı. Ancak daha önce Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne T1, T2, T3 ve T4 arasında kalan direklerin bağlantı yollarında kültür varlığı tespit edildiğini bildirmiştik. Bunun üzerine şirketin bilgilendirilmesi gerektiğini de ifade etmiştik. Güzergahın değişmesi gerekiyordu. Bize SİT alanı noktasında şirketin bilgilendirildiğini de söylemişlerdi. Fakat askıdaki planlarda haritaya baktığımızda herhangi revizyon olmadığını gördük. Bu noktada itirazımız olacak” dedi.
“Tarihi eserleri kepçeyle kaldıracaklar”
Proje sahasının Tire tarafından girdiğini ancak o bölgede inşaatın olmadığını dile getiren Aydın, “Şimdi, incir bahçelerine yakın bir noktadan geçecek şekilde bir yol güzergahı yaptılar. Bu yolun minimum 6 metre olması kararlaştırıldı. Yani çok daha geniş bir ağaç kesimi olacak. Bu imar planı eğer onaylanırsa, orman idaresi yol güzergahı üzerindeki ağaçların kesimi için ihale açacak. Şirket, satın aldığı incir bahçelerinde bile ‘Ağaçları kesip o şekilde teslim edin’ diyor. En acısı ise proje dosyasında şöyle bir ibare var; ‘Eğer inşaat esnasında kültür varlığına rastlanırsa, kurul bilgilendirilecek.’ Ancak bu noktada profesyonel bir ekip yok. Kısacası bir kepçe operatörü oraya gidecek ve kültür varlığına rastlarsa, kepçeyle kaldırıp kurula gönderecek. 110 dönümlük bu alan içerisinde Bizans dönemine kadar giden bir kilise var. Tepede yine 2 bin yıllık bir kale var ve aynı alanda tarihi yerleşim yeri örnekleri var. Bu kadar yerleşimin olduğu bir alanda yüzey araştırması yapılmalı arkeolojik kazı yapılmalı ancak bu görmezlikten geliniyor. Hiçbir araştırma yapılmadan RES projesi yapılıyor. İlk proje dosyasında 7 numaralı direk, tam kalenin ortasındaydı. İnanılmaz bir akıl tutulması vardı. Hiç kimse bakmıyor mu? İlla birisinin itiraz etmesi mi gerekiyordu?” diye konuştu.
“Efeler Yolu Projesi de talan alanı oldu”
“RESler için yapılması planlanan o yol açıldığı zaman tarihe not düşüyorum, insan kalabalığı artacak. Alem yapmaya gelen, fuhuş gibi bin bir türlü faaliyet artacak. Eninde sonunda bu yolun olumsuz getirileri, orman yangınına dahi sebep olabilecek” ifadelerini kullanan Aydın, “Kültür varlıkları bu şekilde talana ve yıkıma açılıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Valiliği, Orman Genel Müdürlüğü ve Kültür Bakanlığı’nın katılımcı olduğu Efeler Yolu Projesi 26’ıncı etabının büyük kısmını, bu projedeki RES’lerin bağlantı yolları talan ediyor. Vali bey çok önem veriyor bu konuya ve hatta bu yollarda da yürüyor; ancak 26’ıncı etabın yarısı direkler arası projede talan edilecek. Önümüzdeki yıllarda burada maraton koşuları dahi planlanıyor. Böyle bir talana nasıl yeşil ışık yakılıyor akıl alır gibi değil. Üstelik Efeler Yolu Projesi, RES projesinden önce planlanmıştı. Kültür Bakanlığı burayı turizm rotası olarak sahipleniyor, ancak aynı bölgedeki kültür varlıklarını hiç kimse sahiplenmiyor” açıklamasını yaptı.
