ALPER TEMİZ - 20-79 yaş arası dünya nüfusunda yaklaşık 537 milyon kişi diyabet hastası. Bu sayının 2030'da 643 milyona, 2045 yılında ise 783 milyona ulaşacağı öngörülüyor. Türkiye'de de durum farklı değil. En son tüm toplum taraması olarak yapılan TURDEP 2 çalışmasında Türkiye'de erişkin yaş grubunda şeker hastası oranının 13,7’ye ulaştığı belirtiliyor. Nüfusa göre bu oranın yaklaşık 10 milyon kişinin diyabetle ile mücadele ettiğini gösteriyor. 14 Kasım Dünya Diyabet Farkındalık Günü kapsamında Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması (TURDEP) verilerinde yer alan tespitlerde, diyabete bağlı ölümlerin her yıl artış gösterdiği kaydediliyor. Diyabetle ilgili önlemlerin alınması ve farkındalığın artırılması, diyabetin yönetilmesi ve komplikasyonların önlenmesi adına büyük bir gereklilik olarak görülüyor. 14 Kasım Dünya Diyabet Günü, bu konuda toplumda farkındalık yaratmak ve diyabetin getirdiği sağlık ve yaşam sorunlarına dikkat çekmek için önemli bir fırsat olarak değerlendiriliyor.
Diyabete bağlı ölümler her yıl artıyor
TURDEP sonuçlarında, "Diyabet sadece bir sağlık sorunu değil, aynı zamanda yüksek oranda ölümlere yol açıyor. 2021 yılında dünya genelinde 6,7 milyon kişi diyabet komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu da her 5 saniyede bir kişinin diyabet nedeniyle yaşamını yitirdiğini gösteriyor. Diyabete dikkat çekmek ve farkındalığı artırmak amacıyla 14 Kasım Dünya Diyabet Günü olarak kabul edilmiştir" denildi.
Diyabetik Ayak: Diyabetin en zorlayıcı komplikasyonlarından biri
Diyabetin yaygın komplikasyonlarından biri olan diyabetik ayak hastalığının, dünya çapında ciddi bir sorun teşkil ettiğinin altı çizilen çalışmada, "Diyabet hastalarının yüzde 12 ila yüzde 25'i hayatlarının bir döneminde diyabetik ayak sorunları nedeniyle hastanelere başvuruyor. ABD'de diyabetik yaralar için harcanan yıllık 15 milyar dolar, sorunun boyutunun ne kadar büyük olduğunu gösteriyor. Araştırmalara göre, dünyada her 20 saniyede bir diyabete bağlı olarak bir ayak kaybı yaşanıyor. Türkiye’de ise diyabetli hastaların yaklaşık 400 bininde ayak yarası bulunduğu ve bunların yarısında enfeksiyon geliştiği düşünülüyor. Tedavi edilmediği takdirde bu enfeksiyonların yüzde 20'si majör amputasyonla sonuçlanabiliyor" bilgisi paylaşıldı.
Diyabetik Ayak Tedavisi: Erken müdahale ve koruyucu önlemler şart
TURDEP çalışmalarına göre, "Diyabetin ayak sağlığına yönelik ciddi riskler yaratması nedeniyle erken teşhis ve tedavi büyük önem taşıyor. Ayakta yara oluşmadan önce yapılacak düzenli bakım ve koruyucu önlemler, komplikasyonların önüne geçmede etkili olabilir. Birçok Avrupa ülkesinde, diyabetli bireylerin ayak sağlığını korumak amacıyla podoloji merkezleri yaygın olarak hizmet veriyor ve bu hizmetler sosyal güvenlik kurumları tarafından finanse ediliyor. Çünkü önleyici tedavi, sorun ortaya çıktıktan sonra yapılacak tedaviden çok daha maliyet-etkin."
Türkiye’de Diyabetik Ayak Tedavisinde karşılaşılan sorunlar
Türkiye'de diyabetik ayak tedavisinde karşılaşılan sorunlar bağlamında, özel olarak bu tedaviye odaklanmış merkezlerin eksikliğine ve tedavi maliyetlerinin yüksekliğine dikkat çekilen çalışmada, "Sağlık Bakanlığı 2023 yılı başında bu alanda hizmet verecek merkezlerin sayısını artırmak için bir yönetmelik yayımladı; ancak merkezlerin hayata geçirilmesi istenilen seviyeye ulaşmadı. Ülkede yaklaşık 400 bin diyabetik ayak yarası hastası bulunduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu merkezlerin eksikliği ayak kaybı oranlarını artırıyor. Bunun yanı sıra, birçok diyabet tedavi ürününün Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmaması nedeniyle hastalar tedavi masraflarını kendi ceplerinden karşılamak zorunda kalıyor. Özellikle yara bakım tedavisinin yüksek maliyeti, birçok diyabet hastasını finansal zorluklarla karşı karşıya bırakıyor" bilgileri paylaşıldı.
