TMMOB Makina Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ziya Haktan Karadeniz, Son Mühür TV’de yayınlanan Sıcak Bakış programında Ayşegül Koç’un sorularını yanıtladı. Karadeniz, yürüyen merdivenler için bakım talimatlarının belirli standartlara sahip olduğunu ancak bakım periyotlarının net bir şekilde tanımlanmadığını belirtti. Bu nedenle, asansörlerdeki gibi net bir tablo oluşturmanın zor olduğunu ifade etti.
“Arızaları öngörmek mümkün"
Asansör ve yürüyen merdivenlerin düzenli bakımının önemine dikkat çeken Karadeniz, "Günlük hayatımızda kullandığımız diğer makinalar gibi bunların da ömürleri var aslında ve uzun soluklu bakım süreçleri ve takip süreçleri var. Her makine arızalanır ama bakımını ve işletmesini düzgün yaparsanız arıza periyodları uzar veya bunlar kestirilebilir, öngörülebilir arızalar olur ve zamanında müdahale ederek işletme sürecinde bir sıkıntı yaşanmamasını sağlarsınız" dedi. Karadeniz, yürüyen merdiven ve asansörlerin de uzun süredir kullanılan ekipmanlar olduğunu belirterek; "Bakımları ve muayeneleri düzgün şekilde yapıldığı sürece bu cihazlar daha az sorun çıkarır. Asansörler toplu ulaşımda, havaalanlarında, iş merkezlerinde ya da apartmanlarımızda her an kullanabileceğimiz makinalardır. Bu nedenle kamusal denetim bu işin çok önemli bir parçasıdır. Bakımları düzgün yapılan bir makine kolay kolay arızalanmaz veya arızaları öngörülebilir" dedi.
"Eski asansörler için yedek parça bulmak zorlaştı”
İzmir’de meydana gelen yürüyen merdiven kazalarının ardından yerel yönetimler ile görüşmeler yaptığını belirten Karadeniz; "Asansör sanayisi Türkiye'de birçok kıymetli firmaya sahip. Ancak kullanılan yürüyen merdiven ve asansörlerin çoğu yaklaşık yirmi beş yıl önce devreye alınmış ve o dönem üretilmiş. Üretici firmaların yedek parça tutma yükümlülüğü yasal olarak on sene ile sınırlı olduğu için, yedek parça bulma zorlukları yaşanıyor. İşletmeler ve bakım firmaları bu sorunları kendi yöntemleriyle çözmeye çalışıyor" ifadelerini kullandı. Karadeniz, asansörlerde aylık bakım yapılmasının zorunlu olduğunu belirtirken, yürüyen merdivenlerde bu tanımın net olmadığını söyledi. Asansör kazalarında vatandaşların yapması gerekenler hakkında da bilgi veren Karadeniz; "Diyelim ki asansör yarım kat düştü siz içindeyken, bu çok tedirgin edici bir durum olabilir. Ancak böyle bir durumda vatandaşın yapması gereken şey, asansör içinde beklemektir. Çünkü daha önceki iki ölümlü kazada, dışarıya çıkmaya çalışırken yapılan müdahaleler sırasında asansör kaymış ve kazaya neden olmuştur. Bu nedenle yetkili bakım firması gelene kadar içeride sabırlı bir şekilde beklemek en doğrusudur" dedi.
"Asansör güvenliğinden herkes sorumlu”
Karadeniz, binalarda ve işletmelerde asansör bakımı konusundaki sorumluluklara dikkat çekti. Karadeniz; "Binalarda bina yöneticisi, işletmelerde ise sorumlu bakım personeli asansör bakımlarını düzgün şekilde yaptırmakla yükümlüdür. Vatandaş olarak bizim de bu süreci takip etmemiz önemlidir. Bir apartmanda oturuyorsak, bina yöneticimize asansör bakım firmasının aylık kontrolleri yapıp yapmadığını sormalıyız veya bunu kendimiz takip etmeliyiz. Yöneticimizin bu kontrolleri yaptığından emin olmalıyız" ifadelerini kullandı. Yıllık asansör muayenesinin önemine de değinen Karadeniz; "Türkiye genelinde, Makine Mühendisleri Odası'nın da içinde bulunduğu 36 muayene kuruluşu var. İzmir'de ise hizmet veren yedi muayene kuruluşu bulunuyor. Bu kuruluşlardan, ilgili belediyenin yetki verdiği muayene kuruluşu yılda bir kez gelip asansörlerin periyodik muayenesini yapmak zorundadır. Bu muayeneleri yaptırmak, can ve mal güvenliğimizi sağlamak için öncelikli yapmamız gereken bir şeydir" dedi. Ayrıca, binalarda asansörlerle ilgili sorumlu ve müdahale edebilecek bilgi ve donanıma sahip bir kişinin görevlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Karadeniz; "Bu kişinin kim olduğunu herkes kendi binası için öğrenebilir. Yöneticiler bu konuda bilgi sahibidir. Eğer asansör görevlisi yoksa, bu sorumluluk büyük ihtimalle bina yöneticisine verilmiştir" şeklinde konuştu.
Asansörlerde güvenlik etiketleri…
Asansör etiketleri ile ilgili bilgi veren Karadeniz; “Kırmızı etiketi alan asansörler ciddi bir güvenlik riski taşıyor. Bu nedenle bu asansörlerin belediyeler tarafından mühürlenmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı. İzmir’deki duruma değinen Karadeniz, şehirde yaklaşık 60 bin asansör bulunduğunu ve bunların 22-23 bininin Makine Mühendisleri Odası İzmir Şubesi tarafından periyodik muayenesinin yapıldığını belirtti. Haziran ayı itibarıyla 2.580 asansörün kırmızı etiket aldığını söyleyen Karadeniz, yeni yönetmeliklerin iç kapı yapılmasını zorunlu hale getirdiğini ve bu durumun apartman sakinlerine ekstra masraf getirdiğini ifade etti. Karadeniz; “Eski tip asansörlerde iç kapının bulunmaması, bu asansörlerin kırmızı etiket almasına neden oluyor. Örneğin kapısı bulunmayan eski asansörlerde artık kırmızı etiket alıyorlar çünkü güvenli değiller. Sarı etiketliler arızaları hızlı şekilde çözüldükten sonra düzeltildikten sonra kullanılabilecek olanlar bunlar da kontrol altında demek. Yani belli bir süre verilmiş ve bu süre içerisinde arızanın giderilmesi gerekiyor. O süre içerisinde sonrasında tekrar kontrole gidilecek ve bir senenin dolması beklenmeden ve muayenesi yapılacak mavi olanlar güvenlik riski yok. Yani çok ciddi bir güvenlik riski yok ama ufak tefek işte aydınlatma problemi var vesaire gibi böyle küçük ama çözülmesi gereken sorunları var demek bunları güvenli şekilde kullanabilir. Yeşil etiketi alanlar, uygun şekilde işletilebilenler. Bunlar daha çok yenilerde oluyor” dedi.
“İzmir’de 2.580 asansör kırmızı etiket aldı”
İzmir’deki asansörlerin denetim raporları hakkında bilgi veren yetkili Karadeniz, kent genelinde yapılan denetimlerde asansörlerin yüzde 80’inin güvenli şekilde kullanılabilir durumda olduğunu belirtti. Karadeniz, geri kalan yüzde 20’lik kısmın ise sarı veya kırmızı etiketlerle işaretlendiğini ve bu asansörlerin hızlı bir şekilde güncellenip düzeltilmesi gerektiğini ifade etti. Denetim süreçlerinin olumlu etkilerini vurgulayan Karadeniz, “Muayene süreci başladığında çoğu asansör kırmızı etiket alıyordu, ancak geçtiğimiz yıllar içinde bu sürecin olumlu etkisini net bir şekilde gördük. Şu anda asansörlerin yüzde 80’i tamamen güvenli şekilde kullanılabilir. Bu durum, periyodik kontrollerin ne kadar gerekli olduğunu gösteriyor” şeklinde konuştu. Karadeniz, yürüyen merdivenler için bakım talimatlarının standartları olduğunu ancak periyodlarının net bir şekilde tanımlı olmadığını belirtti. Bu sebeple, asansörlerdeki gibi net bir tablo ortaya koymanın zor olduğunu sözlerine ekledi.
“Düzenli bakımı yapılan asansörler düşmez"
Karadeniz, düzenli bakımı ve periyodik kontrolü yapılan asansörlerin düşme riskinin olmadığını vurguladı. Karadeniz, “Bazı küçük kaydırmalar olabilir, bu kaydırmalar da zaten ikincil güvenlik ekipmanları ve frenleme sistemleri ile hızlı bir şekilde algılanır ve asansör sabitlenir, askıda kalır” dedi. Karadeniz, olası bir durumda asansör daha fazla düşse bile asansör kuyusu içinde yer alan darbe emici ekipmanlar, amortisörler gibi güvenlik önlemlerinin devreye girdiğini belirtti.
