Dünyaca ünlü bilim dergisi Contributions to Geophysics and Geodesy'de (Jeofizik ve Jeodeziye Katkılar) İzmir için oldukça önemli bir bilimsel rapor yayımlandı. Dokuz Eylüler Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir'in de bulunduğu Konya ve Atatürk Üniversitesinden akademisyenlerin ortak çalışması, çarpıcı bulgular içeriyor. Yayınlanan raporda, İzmir fayının asılı bloğunun 60 cm yer değiştirdiği ve Aliağa'da önemli ölçüde enerji birikimi olduğu vurgulandı.
''6,9 büyüklüğünde deprem üretebilir''
“30 Ekim 2020 Samos Adası depremlerinin ardından İzmir ve çevresinde meydana gelen sismik aktivitelerin etkileri” başlıklı çalışmada şu hususlar vurgulandı: “Simülasyon çalışmaları, İzmir ve çevresindeki çeşitli faylarda önemli miktarda gerilim birikimi olduğunu ve şehir merkezinde yer alan İzmir fayının 6.9 büyüklüğünde bir deprem üretebileceğini göstermiştir”
''2020 Samos depreminden beri devam ediyor''
Dünyaca ünlü dergide yer alan bilimsel çalışmada şu konular üzerinde duruldu: “Değişim analizi çalışmalarında, YEN1, AYVL, BERG, ALIA, DEUG ve İZMİ istasyonlarındaki gerilme kaynaklı deformasyon değerlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. İzmir'in Buca ilçesindeki DEUG çevresindeki sismisitenin son yıllarda oldukça aktif olduğu gözlemlenmiştir. Ancak, diğer istasyonların bulunduğu yerlerde deprem sayısında henüz bir artış olmamıştır. Bu durumda, sıkışmış enerjinin en muhtemel olarak Aliağa ve çevresinde bulunduğu düşünülmektedir. (Öztürk, 2014) tarafından yapılan çalışmada, Batı Anadolu bölgesindeki olası güçlü depremler için bir birleşik tahmin haritası hazırlanmıştır. Bu çalışmaya göre, Aliağa'daki faylar da bu tahminin içindedir. (Bayrak ve Türker, 2016) tarafından yapılan çalışmalarda, Aliağa'nın ortalama b değeri 1.84 olarak bulunmuştur. Bölgedeki (Pamukcu ve diğerleri, 2021) çalışmasında, 30 Ekim 2020'de İzmir'in 70 km uzağında Samos Adası kıyısında meydana gelen depremin ardından bölgedeki sismik tehlike karakteri hesaplanmıştır. Bu değerlerin grafiklerinden, bölgedeki deprem riskinin devam ettiği belirtilmektedir. Ayrıca, bölgedeki kabuk sertliğine paralel olan elastik kalınlık (Te) değeri yaklaşık 8 km olup, bu durumun bölgedeki jeodinamik aktivitenin jeolojik zaman ölçeğinde devam edeceğini göstermektedir (Pamukcu ve diğerleri, 2021). Bu bulgular ve Tablo 2'deki sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde, bölgedeki sismik aktivitenin 2020 Samos depreminden beri devam ettiği açıktır.”
3 üniversiteden ortak çalışma
Açıklamada, sismik aktivitedeki artışın Batı Anadolu'nun kuzeyindeki Çanakkale kıyılarından başlayarak Lesbos Adası, Samos Adası, Kuşadası Körfezi ve Datça gibi bölgelerde dikkat çekici olduğu ifade edildi. Şu bilgiler sunuldu: “Bu bağlamda, 30 Ekim 2020 tarihinde meydana gelen Samos Adası depremi sonrasında mevcut deformasyonu belirlemek amacıyla İzmir ve çevresindeki altı sürekli GNSS istasyonunda ölçümler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından, Konya Teknik Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi'nin katkılarıyla, hem GNSS hem de sismolojik analizlere odaklanarak ortaklaşa yürütülmektedir. 30 Ekim 2020 (Mw= 6.6) Samos depremi ile, İzmir ve yakın çevresindeki aktif fayların gelecekte 7 büyüklüğüne kadar depremler üretebileceği anlaşıldı. Bu depremler, İzmir kentsel yerleşim alanına yakın aktif faylar tarafından üretilmesi muhtemeldir. Simülasyon çalışmaları, İzmir ve çevresindeki çeşitli faylarda önemli miktarda gerilim birikimi olduğunu ve şehir merkezinde yer alan İzmir fayının 6.9 büyüklüğünde bir deprem üretebileceğini göstermiştir (Bjerrum ve ark., 2013). İzmir ve çevresi, tarihsel dönemlerde çok yıkıcı depremler yaşamıştır. İzmir ve Orhanlı-Tuzla Fay Zonu, bu alandaki en aktif faylar arasındadır.”
''7,2'ye kadar deprem üretebilir''
Çalışmada yer alan Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, şunları ifade etti: “Bir bölgede bir deprem olduğunda bir fayın kütle aşağı düşer. Biri üste çıkar. Samos depreminde bizim olduğumuz taraf Gümüldürden Menemen’e uzanan kütle aşağı düştü. Samos fayı kırıldı. Enerji başka faylara aktarılıyor. O fayları da stres ve gerilim için alıyor. Aliağa’da gerilim birikti. Bu gerilimle kırılma zamanı biraz daha yaklaşıyor. İzmir’de karada 17 fay var. Bir o kadar da denizde fay var. Doğanbey’den Menderes, Gaziemir, Menderes ve Karabağlar’a uzanan fayda 7.2’ye kadar bir deprem beklenebilir”
