Bilim dünyası, HIV enfeksiyonunun önlenmesinde çığır açacak bir gelişmeyi duyurdu. ABD merkezli ilaç şirketi Gilead, her altı ayda bir yapılan enjeksiyonla AIDS’i önleyebilen bir ilaç geliştirdiğini açıkladı. Lenakapavir adlı ilacın, kadınlarda HIV enfeksiyonunu yüzde 100 oranında engellediği, erkeklerde ise benzer derecede etkili olduğu belirtildi.
İlacın mevcut maliyeti yıllık 40 bin dolar olarak belirtilirken, uzmanlar üretimin yaygınlaşmasıyla maliyetin önemli ölçüde düşebileceğini öngörüyor. İlacın 10 milyon kişiye ulaşması durumunda, üretim maliyetinin yalnızca 40 dolar (yaklaşık 1.400 TL) seviyelerine kadar inebileceği ifade ediliyor.
Kasım ayında yayımlanan çalışmaya göre, her altı ayda bir uygulanacak enjeksiyonun, HIV ile mücadelede umut olması bekleniyor.
Prof. Dr. Alper Şener, HIV'in kontrol altına alınmasında ilaç tedavilerinin önemini vurguladı. Şener, "HIV yayılımı kontrolü açısından çok önemli. Her ne kadar elimizde artık çok etkili ilaçlar olsa bile bu yayılımı kontrol altına almak için elimizde bu ilaçların olması çok önemli, çünkü HIV’in henüz bir aşısı yok. Bu ilaçlar, HIV'in vücuda girişte kullandığı mekanizmaları bloke ederek, hem yayılımın kontrolünde hem de ilaç dirençli hastaların tedavisinde kullanılabilir" dedi.
"Tek başına ilaçla önlemek mümkün değil"
Şener, HIV yayılım hızının özellikle Uzak Doğu, Doğu Akdeniz ve Orta Doğu bölgelerinde artış gösterdiğine dikkat çekti ve şunları söyledi:
“Geçişi %100 önlemek , hele tek başına ilaç ile mümkün değil. Bunu bir kaç yöntem ile birleştirmek lazım. Sonuçta HİV ağırlıklı olarak cinsel yol ile bulaşıyor, bu tip ilaçlar bir nevi cinselliği özgür yaşamak isteyenler için cazip geliyor ama, HİV tek etken değil ki. Hepatit var, Sifiliz var, HPV var… Liste çok uzun.
Yeni geliştirilen ilaçların enjeksiyon yoluyla ve aylık etki süresiyle kullanım kolaylığı sunduğunu belirten Şener, "Bu, ilaç uyum sorunu yaşayan hastalar için büyük avantaj. Ayrıca bu alanda tablet formunun yerini alabilecek başka ilaçlar da yolda. Örneğin cabotegravir ve rilpivirine gibi ilaçlar, önümüzdeki yıllarda sıkça gündeme gelecek" ifadelerini kullandı.
Türkiye’de kullanımı mümkün mü?
ABD’de yüksek fiyatlarla satışa sunulan bu ilaçların Türkiye’ye gelebilme ihtimalini değerlendiren Şener, hasta derneklerinin taleplerinin bu süreçte önemli bir rol oynayacağını belirtti. "SGK, bilimsel verilere dayanarak karar veriyor. Bu ilaçlar korunma amacıyla değil, daha çok tedavi için ülkemize gelebilir" dedi.
Şener, AIDS tedavisinde bu yeniliklerin umut verici olduğunu ancak yayılımı kontrol altına almak için bütüncül bir yaklaşım gerektiğini vurguladı.
