SON MÜHÜR - ALPER TEMİZ / Türkiye’nin önemli tarım bölgelerinden biri olan İzmir Bergama’da, Bayburt Grup bünyesindeki şirketlerin gerçekleştirdiği projeler, enerji yatırımları adı altında tarım ve sera alanlarını dönüştürüyor. Grup, kendi bünyesindeki şirketlere ait olan alanları yine kendine ait başka şirketlere kiralayarak güneş enerji santralleri (GES) kuruyor. Bu projeler, “kendi enerji ihtiyacını karşılamak” gerekçesiyle lisanssız üretim hakkı kapsamında hayata geçiriliyor. Grubun aynı yöntemlerle şimdiye dek 3 planına Bakanlık tarafından onay verildi.
Sera ve tarım arazileri GES’e dönüştü
Planlama raporlarına göre, Bergama Sağancı Mahallesi’nde yer alan tarım arazileri ve sera alanları, İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planı'nda yapılan değişikliklerle GES alanına dönüştürüldü. Bayburt Grup’a bağlı olan Türkeli Seracılık, Şenbay Petrol, Agrobay Seracılık ve Aga Enerji şirketleri arasındaki kira sözleşmeleriyle yürütülen projelerde, toplam 97,2 hektarlık bir alanda 11.790 kWe kurulu gücünde GES kurulması planlanıyor. Planlar ise Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylandı. Bu projeler için teşvik ödemeleri de dikkat çekmişti. 2022 yılında sadece Türkeli Seracılık’a 16.8 milyon lira teşvik verilmişti.
Tarım ve enerji arasında dikkat çeken dönüşüm
Daha önce aynı holding tarafından yine Bergama’da “İzmir İli, Bergama İlçesi, Sağancı Mahallesi 137 ada 7 parsel numaralı taşınmaz üzerinde AGA Enerji tarafından 0,99144 MWm kurulu güce sahip Güneş Enerji Santrali kurulmasına yönelik hazırlanan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı” ve “İzmir İli, Bergama İlçesi, Sağancı Mahallesi 189 ada 10 parsel numaralı taşınmaz üzerinde AGA Enerji tarafından 9,99702 MWm kurulu güce sahip Güneş Enerji Santrali kurulmasına yönelik hazırlanan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı” bakanlık tarafından onaylanmış ve tarım alanları GES alanlarına dönüştürülmüştü.
Holding’in geçmişi
Bayburt Grup’un adı daha önce de benzer projelerle gündeme gelmişti. 2017 yılında Rize Havalimanı ihalesi, Aga Enerji ve Cengiz İnşaat ortaklığına verilmişti. İhalede, Bayburt Grup’un bir diğer şirketi Şenbay, Limak ile birlikte ikinci en düşük teklifi sunmuştu. Aynı grup, metro hatları ve yol projelerinde de yer alarak milyonlarca liralık hak edişler aldı. CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, Bayburt Grup bünyesindeki Aga Enerji’nin, adını ve adresini değiştirerek büyüdüğünü belirterek şirketi “esrarengiz” olarak tanımlamıştı. Grup, Rize Havalimanı ihalesinde proje maliyetinin açıklanan tutardan çok daha yüksek bir fiyata mal edilmesiyle de eleştirilmişti. Bayburt Grup, GES projelerinde devlet teşviklerini de etkin şekilde kullanıyor. 2022 yılında Türkeli Seracılık’a verilen toplam 33 milyon liralık teşvik, grubun enerji projelerindeki finansal avantajlarını gözler önüne seriyor.