Liv Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Hamdullah Sözen: “Kadınların yüzde 80'inin yaşamları boyunca en az bir tür HPV ile karşılaşacağı tahmin edilmektedir. Çoğu zaman, HPV enfeksiyonu belirgin semptomlara veya sağlık sorunlarına neden olmadan geçer.” diyerek konu hakkında açıklamalarda bulundu.
100'den fazla HPV çeşidi vardır
HPV (insan papilloma virüsü enfeksiyonu), yaygın olarak deri veya mukoz membran büyümelerine (siğillere) neden olan ciltten cilde temas yoluyla insanlar arasında geçen viral bir enfeksiyondur. 100'den fazla HPV çeşidi vardır ve bunların 40'tan fazlası cinsel temas yoluyla geçer ve cinsel organlarınızı, ağzınızı veya boğazınızı etkileyebilir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, HPV en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur (CYBE). Bazı genital HPV enfeksiyonu vakaları herhangi bir sağlık sorununa neden olmayabilir. Bununla birlikte, HPV enfeksiyonunun bazı türleri siğillere, bazıları ise farklı kanser türlerine neden olabilir.
HPV ciltten cilde bulaşır
Enfeksiyonlar genellikle vajinal, anal ve oral seks dahil olmak üzere doğrudan cinsel temas yoluyla veya diğer ten tene temas yoluyla bulaşır. HPV ciltten cilde bir enfeksiyon olduğundan, bulaşmanın gerçekleşmesi için cinsel ilişki gerekli değildir. Birçok insan HPV'ye sahip olup bunu bilmiyor olabilir. Bu da partnerinizde herhangi bir semptom olmasa bile temasınız olabileceği anlamına gelir. Birden fazla HPV tipine sahip olmak da mümkündür. Nadir durumlarda, HPV'si olan bir anne, doğum sırasında virüsü bebeğine bulaştırabilir. Bu olduğunda, çocukların boğazında veya hava yollarında HPV ile ilişkili siğiller gelişebilir. Tekrarlayan solunumsal papillomatoz adı verilen bir durum geliştirebilir.
Çoğu zaman belirgin semptomlara neden olmadan geçer
Kadınların yüzde 80'inin yaşamları boyunca en az bir tür HPV ile karşılaşacağı tahmin edilmektedir. Çoğu zaman, HPV enfeksiyonu belirgin semptomlara veya sağlık sorunlarına neden olmadan geçer. Aslında, CDC'ye göre HPV enfeksiyonlarının %90'ı iki yıl içinde kendi kendine geçer. Ancak bu süre zarfında virüs hala bir kişinin vücudunda olduğu için, o kişi bilmeden HPV'yi bulaştırabilir. Virüs kendi kendine geçmediğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bunlara genital ve boğazdaki (tekrarlayan solunum yolu papillomatozisi olarak bilinir) siğiller dahildir. Çoğu HPV enfeksiyonu kansere yol açmaz. Ancak bazı genital HPV türleri, rahim ağzı (serviks) kanserine neden olabilir. Anüs, penis, vajina, vulva ve boğazın arkası (orofaringeal) kanserleri dahil olmak üzere diğer kanser türleri, HPV enfeksiyonu ile ilişkilendirilmiştir. Siğillere neden olan HPV türleri, kansere neden olan türlerden farklıdır. Dolayısıyla, HPV'nin neden olduğu genital siğillere sahip olmak, kansere yakalanacağınız anlamına gelmez.
Düzenli tarama testi yaptırmak önemli
Erken rahim ağzı kanseri genellikle semptomlara neden olmadığından, kadınların rahim ağzında kansere yol açabilecek kanser öncesi değişiklikleri tespit etmek için düzenli tarama testleri yaptırmaları hayati önem taşır. Cinsel aktivitenin başlangıcından bağımsız olarak kadınların ilk Pap testini 21 yaşında yaptırmaları önerilmektedir. 21 ile 29 yaş arasındaki kadınlar her üç yılda bir Pap testi yaptırmalıdır. 30-65 yaş arası kadınlar ise her üç yılda bir Pap testi veya her beş yılda bir HPV testi (yüksek riskli HPV türleri (hrHPV) için tarama yapacaktır) veya her beş yılda bir iki testi birlikte (ortak test) yaptırmalıdır. 65 yaş üstü kadınlar, arka arkaya üç normal Pap testi veya anormal sonuç olmayan iki HPV DNA ve Pap testi yaptırdıysa testi durdurabilir.
HPV enfeksiyonları genellikle kansere neden olmadan, kendi kendine geçer
Neredeyse tüm rahim ağzı kanserlerine HPV enfeksiyonları neden olur, ancak rahim ağzı kanserine yol açan servikal değişikliklerin bir HPV enfeksiyonundan sonra gelişmesi 20 yıl veya daha uzun sürebilir. HPV enfeksiyonları genellikle kansere neden olmadan kendi kendine geçer, enfeksiyonun tedavisi yoktur. Bu nedenle anormal veya kanser öncesi hücreler için tedavi görmek yerine, HPV enfeksiyonunun devam edip etmediğini ve daha fazla takip gerektiren herhangi bir hücre değişikliğinin gelişip gelişmediğini görmek için dikkatli bir bekleme sürecini takip etmek isteyebilirsiniz. HPV enfeksiyonu ve erken rahim ağzı kanseri tipik olarak belirgin semptomlara neden olmaz. HPV enfeksiyonuna karşı aşı olmak, rahim ağzı kanserinden en iyi korunmanızdır. Aşılar, genital siğillere veya rahim ağzı kanserine neden olma olasılığı en yüksek olan HPV türlerine karşı korunmaya yardımcı olur.
Genital siğiller tedavi edilebilir
Genital siğiller reçeteli ilaçlarla, elektrik akımıyla yakılarak veya sıvı nitrojenle dondurularak tedavi edilebilir. Ancak fiziksel siğillerden kurtulmak virüsün kendisini tedavi etmez ve siğiller geri dönebilir. Prekanseröz hücreler, doktorunuzun ofisinde gerçekleştirilen kısa bir prosedürle çıkarılabilir. HPV'den gelişen kanserler kemoterapi, radyasyon tedavisi veya cerrahi gibi yöntemlerle tedavi edilebilir. Bazen birden fazla yöntem kullanılabilir. Şu anda HPV enfeksiyonu için tıbbi olarak desteklenen herhangi bir doğal tedavi mevcut değildir. HPV enfeksiyonları yaygındır ve cinsel ten tene teması olan herkes HPV enfeksiyonu riski altındadır. Birini HPV enfeksiyonu için yüksek risk altına sokabilecek diğer faktörler şunlardır: artan cinsel partner sayısı, korunmasız vajinal, oral veya anal seks, zayıflamış bir bağışıklık sistemi, HPV'si olan bir cinsel partnere sahip olmak. Yüksek riskli bir HPV tipine yakalanırsanız, bazı faktörler enfeksiyonun devam etmesini ve kansere dönüşmesini daha olası hale getirebilir: zayıflamış bir bağışıklık sistemi, Gonore, Klamidya ve Herpes Simpleks gibi başka CYBE'lere sahip olmak, kronik iltihap, çok çocuk sahibi olmak (rahim ağzı kanseri), uzun süre oral kontraseptif kullanmak (rahim ağzı kanseri), tütün ürünleri kullanmak (ağız veya boğaz kanseri), anal seks (anal kanser).
HPV'yi önlemenin en kolay yolu prezervatif kullanmak ve güvenli seks yapmaktır. Ayrıca, HPV'nin neden olduğu genital siğillerin ve kanserlerin önlenmesi için aşı mevcuttur. Aşı, kanser veya genital siğillerle ilişkili olduğu bilinen dokuz HPV tipine karşı koruma sağlayabilir. CDC, 11 veya 12 yaşlarındaki erkek ve kız çocukları için rutin HPV aşısını önermektedir ancak 9 yaşına kadar verilebilir. Kız ve erkek çocuklarının cinsel ilişkiye girmeden ve HPV'ye maruz kalmadan önce aşı olmaları idealdir. Bir kişiye HPV bulaştığında aşı o kadar etkili olmayabilir veya hiç çalışmayabilir. Ayrıca, genç yaşlarda aşıya yanıt, yaşlılara göre daha iyidir. Ancak, birine bulaşmadan önce verilirse, aşı çoğu rahim ağzı kanseri vakasını önleyebilir. CDC şimdi 11 ve 12 yaşındaki tüm çocukların daha önce önerilen üç dozluk program yerine en az altı ay arayla iki doz HPV aşısı almasını önermektedir. 9 ve 10 yaşlarındaki daha genç ergenler ve 13 ve 14 yaşlarındaki gençler de güncellenmiş iki dozlu programa göre aşı alabilirler. Araştırmalar, iki dozlu programın 15 yaşın altındaki çocuklar için etkili olduğunu göstermiştir. 15 ile 26 yaş arasındaki kadın ve erkekler de üç dozluk bir programda aşılanabilir. Ek olarak, CDC şimdi, 26 yaşına kadar yeterli aşılanmamış tüm insanlar için yakalama HPV aşıları önermektedir, 27 ile 45 yaşları arasındaki ve daha önce HPV aşısı olmamış kişiler artık Gardasil 9 aşısı için uygundur. HPV ile ilişkili sağlık sorunlarını önlemek için düzenli sağlık kontrolleri, taramalar ve Pap smear yaptırdığınızdan emin olun.
Genital siğiller yaygın ve tedavi edilebilir bir komplikasyondur
Genital siğiller, cinsel organlarda görülen yumuşak büyümelerdir. HPV’nin belirli düşük riskli suşlarının neden olduğu, oral, vajinal ve anal seks dahil olmak üzere cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonun (CYBE) yaygın ve tedavi edilebilir bir komplikasyonudur. Ağrı, rahatsızlık ve kaşıntıya neden olabilirler. Bunlar, servikal displazi ve kansere yol açabilen yüksek riskli suşlardan farklıdır. Genital siğiller her zaman insan gözüyle görülmez. Çok küçük ve ten rengi veya biraz daha koyu olabilirler. Büyümelerin üst kısmı bir karnabaharı andırabilir ve dokunuşta pürüzsüz veya hafif inişli çıkışlı hissedebilir. Bir siğil kümesi veya sadece bir siğil olarak ortaya çıkabilirler. Genital siğiller vajina veya anüs içi, vajina veya anüs dışında, servikste görülebilir. HPV'li bir kişiyle oral cinsel ilişkiye giren bir kişinin dudaklarında, ağzında, dilinde veya boğazında da görünebilir. Genital siğiller göremeseniz bile vajinal akıntı, kaşıntı, kanama ve yanma gibi semptomlara neden olabilirler. Yayılırlarsa veya büyürlerse, durum rahatsız edici ve hatta ağrılı olabilir. Genital siğil vakalarının çoğuna HPV neden olur. Spesifik olarak cinsel organları etkileyen 30 ila 40 HPV suşu vardır, ancak bu suşlardan sadece birkaçı genital siğillere neden olur. Genital siğiller genellikle ellerinizde veya vücudun diğer kısımlarında siğillere neden olan suşlardan farklı HPV suşlarından kaynaklanır. Bir siğil, birinin elinden cinsel organlara yayılamaz ve bunun tersi de geçerlidir.
Tedavi önemli
Görünür genital siğiller genellikle zamanla kaybolurken, HPV'nin kendisi cilt hücrelerinde kalabilir. Bu, hayatınız boyunca birkaç salgın yaşayabileceğiniz anlamına gelir. Bu nedenle geri dönüşlerini ve olası komplikasyonları önlemek için tedavi önemlidir. Semptomları yönetmek önemlidir çünkü virüsü başkalarına bulaştırmaktan kaçınmak istersiniz. Bununla birlikte, görünür siğiller veya başka semptomlar olmadığında bile genital siğiller başkalarına geçebilir.
Tedavi bu enfeksiyonu yönetmede anahtardır. Ağrılı semptomları hafifletmek veya görünümlerini en aza indirmek için genital siğilleri tedavi etmek isteyebilirsiniz. Görünür siğiller zamanla kaybolmazsa, onları çıkarmak için küçük bir ameliyata ihtiyacınız olabilir. Elektrokoter veya elektrik akımları ile yakma, kriyocerrahi veya dondurma, lazer, eksizyon veya siğillerin kesilmesi, interferon ilaç enjeksiyonları ile siğiller çıkarılabilir.
