Çorap, insanlık tarihinin derinliklerine inildiğinde, ilk kez Eski Yunan'da karşımıza çıkmaktadır. MÖ 8. yüzyılda, Yunan şairi Hesiodos, hayvan kılından yapılmış bir ayakkabı astarından (Piloi) bahsetmiştir. Ancak Anadolu'da, MÖ 5. yüzyılda Altay Pazırık Kurganı'nda bulunan keçe çoraplar, Türkler'in çorap geleneğinin çok eski dönemlere dayandığını gösteren kanıtlardır. Bunun yanı sıra Mezopotamya'da MÖ 20. yüzyılda örme çoraplar bulunduğu rivayet edilmektedir. Anadolu kültüründeki çoraplar, Balkanlar, Türkmenistan ve Yunanistan gibi farklı coğrafyalarda da benzer şekillerde kullanılmıştır.
Türkçedeki "çorap" kelimesi ise Farsçadan gelmektedir. "Gorap" kelimesi, Arapçaya "curap", Türkçeye ise "çorap" olarak geçmiştir. Ayrıca, Türkmenistan'da çoraba "çeşka" adı verilmektedir.
Çorapta İlk Yenilikler
Romalılar, ayaklarına ve bacaklarına meşin veya kumaş bantlar sararak koruma sağlamışlardır. Ancak ilk kumaş, keçe ya da hayvan postlarından dikilen çoraplar, İ.S. 2. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. Bu dönemde çoraplar, bugünkü şekillerinden çok farklıydı ve esnek değillerdi. Eski Mısır'da ise, İ.S. 3. ve 6. yüzyıllar arasında örme çoraplar bulunmuştur.
17. Yüzyılda El Örgüsünden Makineye
Çoraplar, 17. yüzyılda günümüzdeki şekillerine yakın bir formda üretilmeye başlanmıştır. Ancak bu süreç, uzun bir evrimsel yolculuğun ardından gerçekleşmiştir. İlk çoraplar, deri veya yün kumaştan dikilir ve pantolonla birleştirilirdi. 1500'lü yıllara kadar, bu tarz giyimler diz altına kadar uzanırken, zamanla pantolon ve çorap ayrı ayrı kullanılmaya başlanmıştır. 13. yüzyılda Paris'te örme giyim eşyaları üretilmeye başlanmış ve 1366'da burada ilk örme locası kurulmuştur.
Çorap Makinesinin İcadı
Çorap üretiminde devrim yaratan makine, 16. yüzyılın sonunda İngiltere'de William Lee tarafından icat edilmiştir. Lee, sevgilisinin geceleri elde çorap örerek zor şartlarda yaşamını sürdürdüğünü fark etmiş ve onun bu işten kurtulması için bir makine geliştirmeye karar vermiştir. İlk çorap örme makinesi, elle ve ayakla çalıştırılıyordu ve Lee'nin geliştirdiği bu makine, el örgüsünden 6 kat daha hızlı üretim yapabiliyordu.
Ancak, Kraliçe Elizabeth, bu makinenin üretimi için patent başvurusu yapan Lee'yi reddetmiştir. Bunun nedeni, çorapların kaba ve estetikten yoksun olmasıydı. Lee, çalışmalarına devam ederek daha ince ve ipek gibi malzemelerde kullanılabilecek yeni makineler geliştirmiştir. Fakat, yine de Kraliçe patent vermemekte ısrarcı olmuştur.
Fransa'da Ticari Üretim
Lee, İngiltere'de patent almakta zorlanınca, Fransa'ya giderek burada Rouen şehrine yerleşmiştir. Fransız Kralı IV. Henri tarafından kabul edilen Lee, burada çorap üretmeye devam etmiştir. 1612 yılında Pierre de Caux ile birlikte çorap örme makinelerinin ticari üretimi için sözleşme imzalamıştır. Lee'nin icadı, Fransa'nın Almanya ve Saksonya'ya da yayılmıştır. 1656'da ise Jean Hindret, İngiltere'de çorap makinesi üretimi için bir şirket kurmuştur.
18. Yüzyıl ve Sonrası
Lee'nin makinesi, çorap üretiminde hızlı bir değişim yaratmadı, ancak 18. yüzyılda çorap örme tekniklerinde önemli ilerlemeler yaşanmıştır. Jedediah Strutt, Lee'nin tezgahlarına ek aparatlar ekleyerek çorapları daha esnek ve bacağı saran hale getirmiştir. Strutt ve 3 ortağı, bu yeni makineler için patent almış ve ürettikleri çoraplar büyük ilgi görmüştür.
yüzyılda, çorap üretimi daha da sanayileşmiş ve dikişsiz çoraplar, yuvarlak makinelerde üretilmeye başlanmıştır. Artık çoraplar, büyük fabrikalarda üretilmekte ve dünya çapında ihraç edilmeye başlanmıştır. İngiltere ve Almanya, çorap üretiminin merkezi haline gelmiştir.
Çorap, geçmişten günümüze uzun bir yol kat etmiştir. Eski zamanlarda ellerle örülen bu temel giyim eşyası, günümüzde sanayileşmiş makinelerle üretilmektedir. Çorap üretimi, modern teknolojilerle daha da gelişmiş, fakat el yapımı çoraplar da hala tercih edilmektedir. Çorapların tarihindeki bu evrim, modanın ve teknolojinin birleşimi olarak önemini korumaktadır.
