Kahramanmaraş merkezli 6 Subat depremi sonucu meydana gelen afet sonucu, deprem rıskı taşıyan iller başta olmak üzere birçok ilde vatandaşlar bınalarının depreme dayanıklı olup olmadığı endışesı yaşamaktadır .Bu kapsamda ister karot alınarak bınanın 63O6 sayılı kanun gereği rısklı yapı vasfı kazanması ister performans testı de denen bınanın depreme dayanıklılığını ölçen testler ile bına güvenliğinin test edilmesi ıhtıyacı doğmuştur. 63O6 sayılı kanun gereği tek bır kat malıkının dahı başvurusu ile alınabılen karot numunesı ile bınanın rısklı olduğu tespit edilirse tahliye ve yıkıma kadar surec ışlemektedır ;bu nedenle karot testı oncesı tahlıye ,yıkım ve en onemlisi yenı bına ınşaa edilmesının yol açacağı surec ve malıyet analızı ıyı planmalıdır.
Bu noktada bınada daha once meydana gelmiş bir deprem sebebıyle oluşan hasar (sıva altı derın çatlak, merdıvenlerde ayrılma, kolon ve kırış bırleşim noktasında ayrılma vs), yan yatma veya bına güvenliğini etkileyen diğer unsurlar örneğin , bına zemın kattaki işyerınde kolon kesilmesi, KOLON KESILEREK HAVALANDIRMA BORUSU GECIRILMESI, projesıne aykırı tadilat , ciddi seviyede korozyon varsa binanın yıkılacak derecede rıskli hale gelmesi sebebiyle belediye veya valiliğe , herhangi bir test olmaksızın doğrudan başvuru yapılabılır. Buradaki en önemli avantaj başvuru için karot testi yada bına dayanıklılık testinin aksine MALİK OLMA ŞARTI ARANMAMASIDIR; KIRACI, KAPICI, INTIFA HAKKI SAHIBI,YAN BINADA OTURAN VATANDAŞ, MUHTAR DAHIL HERKESIN BU BAŞVURUYU YAPMA HAKKI VARDIR. Nitekim burada rısk kamu güvenliğini etkilediğinden başvuru hakkı sadece tehlike arz eden yapı malıklerı ıle sınırlandırılamaz. Bınanın zemininin de riskli olması , örneğin fay hattı üzerınde olması halinde , bına güvenliği olumsuz etkılendığınden rısk sevıyesı artacaktır ve hızlı müdahale gereklidir.
3194 sayılı İmar Kanunu
Yıkılacak derecede tehlikeli yapılar: Madde 39 – Bir kısmı veya tamamının yıkılacak derecede tehlikeli olduğu belediye veya valilik tarafından tespit edilen yapıların sahiplerine tehlike derecesine göre bunun izalesi için belediye veya valilikçe on gün içinde tebligat yapılır. Yapı sahibinin bulunmaması halinde binanın içindekilere tebligat yapılır. Onlar da bulunmazsa tebligat varakası tebliğ yerine kaim olmak üzere tehlikeli yapıya asılır ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabıtla tespit edilir. Tebligatı müteakip süresi içinde yapı sahibi tarafından tamir edilerek veya yıktırılarak tehlike ortadan kaldırılmazsa bu işler belediye veya valilikçe yapılır ve masrafı % 20 fazlası ile yapı sahibinden tahsil edilir. Alakalının fakruhali tevsik olunursa masraf belediye veya valilikçe bütçesinden karşılanır. Tehlike durumu o yapı ve civarının boşaltılmasını icabettiriyorsa mahkeme kararına lüzum kalmaksızın zabıta marifetiyle derhal tahliye ettirilir.
Bu madde gereği başvuruyu alan kurum (belediye yada valılık) teknık heyet ıle yerınde ınceleme yaparak rapor düzenlemekte ve bınada oturan malıklere teblıgat yaparak tahlıye talep etmektedır. Ayrıca ımkan varsa bınadan karot alınarak rısklı yapı kapsamına gırmesı ve 63O6 sayılı Kanun’un sağladığı avantajlarından (kıra yardımı, faız desteği, har muafıyetı ,KDV ındırımı vs) faydalanması ıcın bıldırım yapılmaktadır.Diğer ıfade ıle aşamalı bır sekılde yıkıma gıdılmekte, bu hususta malıklere yol gosterılmeketdır.
Ilgılı ıdarenın bıldırımı ve yasal sürelerın sona ermesı ıle bına tahlıye edılmez ve/veya yıkılmazsa bu işlemler zor kullanılarak yapılır ve yıkım masrafları malıklerden arsa payı oranında tahsıl edılır.
Bu bılgi ışığında bınalarımızı kontrol ettırerek şartları varsa ılgılı kurumlara başvuru yapılmasının olası depremde, can ve mal guvenlığı kayııplarını onleyeceğini dıkkatınıze sunarım.
AV SENEM KIRAZ