Nobel Ödülleri, insanlığa katkıda bulunan kişi ve kuruluşlara her yıl ekim ayında veriliyor. Bu yılki ödüllerin sahipleri, ekimin ikinci haftasında açıklanacak.
Ödüller, fizik, kimya, edebiyat, barış, tıp ve ekonomi gibi 6 ayrı alanda en başarılı kabul edilen bireylere veya kuruluşlara veriliyor. Nobel Ekonomi Ödülü ise, 1968'de İsveç Merkez Bankası tarafından Alfred Nobel anısına oluşturularak ilk kez 1969'da takdim edildi.
Nobel Ödülleri, Alfred Nobel'in öldüğü 10 Aralık'ta düzenlenen törenle sahiplerine veriliyor. Ödüller, "insanlığa en büyük faydayı sağlayan" bireylere takdim edilirken, fizik, kimya, tıp, edebiyat ve ekonomi ödülleri İsveç'in Stockholm'ünde, Nobel Barış Ödülü ise Norveç'in Oslo'sunda veriliyor.
Nobel Ödülleri, 1901'den bu yana bazı yıllarda, özellikle Birinci ve İkinci Dünya Savaşı sırasında, verilmedi. 2020 ve 2021'deki törenler ise COVID-19 salgını nedeniyle iptal edildi. Kurallar gereği, eğer bir kategoride o yıl ödül verilecek bir aday yoksa, ödül verilmez ve para ödülü bir sonraki yıl için saklanır.
Tarihte en fazla ödülün birden fazla kişiye verildiği kategori?
Nobel Ödülleri, tarih boyunca birden fazla kez kazanan isimleriyle dikkat çekiyor. Frederick Sanger, John Bardeen, Karl Barry Sharpless, Linus Pauling ve Marie Curie, Nobel Ödülünü iki kez alan beş önemli isim arasında yer alıyor. Ayrıca, farklı alanlarda verilen ödüller bazen birden fazla kişiye de takdim edilebiliyor. Özellikle tıp dalında verilen ödüllerin yüzde 65'i birden fazla kazanana gidiyor. Böylece tıp, tarihte en fazla ödülün birden fazla kişiye verildiği kategori olarak öne çıkıyor.
Nobel Ödülü'nü bugüne kadar iki Türk kazandı
Nobel Ödülü'nü bugüne kadar Yazar Orhan Pamuk, "Kırmızı Saçlı Kadın" eseriyle 2006 Nobel Edebiyat Ödülü'nü alırken, eserleri 100'den fazla ülkede yayımlanıp 60'tan fazla dile çevrilmiştir. Ayrıca, DNA tamiri ve hücre döngüsü alanlarında uzmanlaşan Türk bilim insanı Aziz Sancar, 2015'te DNA onarımı konusundaki çalışmalarıyla Tomas Lindahl ve Paul Modrich ile birlikte kimya dalında Nobel Ödülü'ne layık görüldü.
