SON MÜHÜR- GAMZE ESKİKÖY TÜİK 2024 sağlık harcamaları verilerini açıkladı. Toplam sağlık harcaması yüzde 105,0 artarak 1 trilyon 244 milyar 237 milyon TL oldu. Türkiye'de birçok kişide olan ve kötü hastalık adıyla da bilinen kanser hastalığı, Türkiye Kanser İstatistikleri Raporuna göre, bir yıl içerisinde 211.273 kişiye tanı konulduğunu açıkladı.
"Toplam sağlık harcaması yüzde 105,0 arttı"
Toplam sağlık harcaması 2023 yılında bir önceki yıla göre %105,0 artarak 1 trilyon 244 milyar 237 milyon TL'ye yükseldi. Genel devlet sağlık harcaması yüzde 108,1 artarak 964 milyar 355 milyon TL'ye ulaştı. Özel sektör sağlık harcaması ise yüzde 95,3'lük bir artış oranı ile 279 milyar 883 milyon TL olarak tahmin edildi.
"Toplam sağlık harcamasının yüzde 77,5'i genel devlet bütçesinden karşılandı"
Genel devlet sağlık harcamasının toplam sağlık harcamasına oranı 2023 yılında yüzde 77,5, özel sektör sağlık harcamasının oranı ise yüzde 22,5 olarak gerçekleşti. Genel devlet ve özel sektörün alt bileşenlerine bakıldığında, 2023 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu yüzde 42,1, merkezi devlet yüzde 34,8, hane halkları yüzde 17,8, sigorta şirketleri yüzde 2,5, hane halklarına hizmet eden kar amacı gütmeyen kuruluşlar ile diğer işletmeler yüzde 2,2, mahalli idareler yüzde 0,6'lık bir paya sahip oldu.
"Toplam sağlık harcamasının yüzde 52,5'i hastanelerde yapıldı"
Toplam sağlık harcamasının sağlık hizmeti sunucularına göre dağılımı incelendiğinde, ilk üç sıra 2023 yılında da değişmedi. Sağlık hizmetleri ve ürünleri satın almak için başvurulan sağlık kurumları içerisinde en büyük payı 2023 yılında yüzde 52,5 ile hastaneler oluşturdu. Hastaneleri sırasıyla yüzde 20,6 ile perakende satış ve diğer tıbbi malzeme sunanlar ve yüzde 10,7 ile ayakta bakım sunanlar izledi.
"Kişi başına sağlık harcaması yüzde 104,2 artarak 14 bin 582 TL oldu"
Kişi başına sağlık harcaması 2022 yılında 7 bin 141 TL iken, 2023 yılında yüzde 104,2 artarak 14 bin 582 TL'ye yükseldi. Sağlık harcaması gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 4,7'sini oluşturdu. Toplam sağlık harcamasının GSYH'ye oranı 2022 yılında yüzde 4,0 iken, 2023 yılında yüzde 4,7 oldu. Cari sağlık harcamasının GSYH'ye oranı 2022 yılında yüzde 3,7, 2023 yılında yüzde 4,3 olarak hesaplandı.
"Hane halkı cepten sağlık harcamasının toplam içindeki payı yüzde 17,8 oldu"
Hane halkları tarafından tedavi, ilaç vb. amaçlı yapılan cepten sağlık harcaması 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 97,2 artarak 220 milyar 914 milyon TL'ye ulaştı. Hane halkı cepten sağlık harcamasının toplam sağlık harcamasına oranı 2023 yılında yüzde 17,8 olarak gerçekleşti.
"2022'de tahmini 20 milyon kanser vakası yeni teşhis edildi"
Açıklamaya göre, 2022'de tahmini 20 milyon kanser vakası yeni teşhis edildi ve dünya çapında 9,7 milyon kişi bu hastalıktan öldü. 2050'ye kadar kanser vakası sayısının 35 milyona ulaşması öngörülüyor. Kanser başlıca; tütün kullanımı, yüksek beden kütle indeksi (fazla kilolu ya da şişman) meyve ve sebzeden fakir beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve alkol tüketimi gibi başlıca beş davranışsal ve beslenme ile ilgili risk faktöründen kaynaklandığı yetkililer tarafından açıklanıyor. Günümüz şartlarında kanserlerin yaklaşık üçte birinin, risk faktörlerinden kaçınma ve mevcut kanıta dayalı önleme stratejilerinin uygulanması yoluyla önlenebilir durumda olduğu bilinmekte. Ayrıca, erken tanı konmuş ve uygun şekilde tedavi edilmişse birçok kanserin iyileşme olasılığının da yüksek olduğu bilinen bir gerçek.
"Her 5 ölümden biri kanser"
Kanser hem dünya hem ülkemiz için ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Ölüm nedenlerine bakıldığında dünya geneli için yaklaşık her 6 ölümden birinin, ülkemiz için ise her 5 ölümden birinin kanser nedeniyle gerçekleştiği görülmektedir. Çalışmalar, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) kanser ajansı olan IARC tarafından üretilen dünya çapındaki kanser insidansı ve ölüm oranı tahminlerine dayanmakta.
Sung: "Risk faktörleri dünyanın her yerinde artıyor"
Amerikan Kanser Derneği'nde kanser gözetimi kıdemli baş bilim insanı ve raporun ortak yazarı Dr. Hyuna Sung "2050 yılına kadar öngörülen kanser vakalarındaki bu artış, mevcut vaka oranlarının değişmeden kaldığı varsayıldığında, yalnızca nüfusun yaşlanması ve büyümesi nedeniyledir. Özellikle, sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizlik, yoğun alkol tüketimi ve sigara içme gibi önemli risk faktörlerinin yaygınlığı dünyanın birçok yerinde artıyor ve büyük ölçekli müdahaleler yapılmadığı takdirde muhtemelen gelecekteki kanser yükünü daha da kötüleştirecek" dedi.