Mert Uyguner/HlV ve AIDS hakkında bilmemiz gerekenler neler?
Tarih boyunca insanlar pek çok hastalıkla tanışmıştır. günümüz teknolojisi sayesinde zamanında çaresiz olduğu düşünülen bir çok hastalık artık tedavi edilebilmektedir. Lakin hastalık süreci oldukça sancılı geçer. hastalıkların bulaşıcı olması ise durumu daha da kötü etkiler.
Enfeksyonik hastalıklardan olan AIDS ve HIV, belki de en çok korkulan ve sancılı geçenlerden. Gerek bilgi eksikliği gerekse korunmasız cinsel ilişkiler sonucu oluşan bu hastalıklar, cinsel yolla bulaşmaktadır. Ege Üniversitesi hastanesinde çalışan Prof. Dr. Hüsnü Pullukçu AIDS ve HIV ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
AIDS nedir, nasıl ortaya çıkar?
Kazanılmış erişkin bağaşık yetmezlik sendromudur olarak adlandırılan AIDS; HIV virüsü nedeniyle ortaya çıkar. En önemli zararı ise bağışıklık sistemini savunmasız bırakır ve vücutta oluşacak enfeksiyon ve kanser hücrelerine yayılma fırsatı verir. Enfeksiyona yakalandıktan sonra 3 ile 10 yıl arasında gelişir. Pullukçu ''Her HIV+ hasta AIDS değildir'' bilgisini vererek ayrımın yapılması konusunda uyardı.
HIV ve AIDS belirtileri nelerdir?
Kişilerin vücuduna HIV vürüsü girdikten sonra, 1 ay içerisinde Akut retroviral sendrom denilen dönem başlamaktadır. Pullukçu ''Bu aşamada hiçbir belirti gösterilmeybileceği gibi soğuk algınlığı gibi semptonlar da olabilir.
Vücudun her tarafında lenf bezleri şişebilir. Özellikle boyun, kasıklar ve koltukaltlarındaki lenf bezleri şişer'' açıklamasında bulundu. bunun dışında dermatolojik cilt bulguları olabilmektedir. Bu dönemde HIV'e özel bir bulgu yoktur. Kişiler riski bir cinsel ilişki yaşadıysa HIV testi yaptırmalıdır.
Hastalara nasıl HIV tanısı konur?
Teknolojinin gelişmesi bu hastalığın tanısı için de önemli bir rol oynamaktadır. Neredeyse tüm hastanelerde 4. kuşak Elizalar kullanılmaktadır. Bunlarda riskli cinsel ilişkiden sonra eğer HIV edinilmişse 15. günde hastaların ortalama %25'ine kan yoluyla tanı konulabilir.
Bu süre 4 haftaya çıktığında oran %90'a çıkabilmektedir. 45. günde ise hastaların tümüne tanı konulabilir. Riskli cinsel ilişki yaşayan bir hasta 45. günden sonra testi negatif çıkarsa artık test yapma durumu kalmamaktadır.
Hastanın risk durumu sonrasında korunması nasıl olmalı?
Testi pozitif olanlar tekrardan doğlulama testi yaparlar bu şekilde virüs olup olmadığı anlaşılır. HIV cinsel yolla olduğu gibi kan yoluyla da bulaşmaktadır. Anneden bebeğe de bulaşır. Pullukçu ''Kan yoluyla bulaşmaları engellemek için bütün hastalara erişip tedavi altına almak bizim için en önemli olay'' açıklaması yaptı.
Virüs yükü 3. ayda negatifleşerek bulaştırıcılık taşımıyor. Kan ve cinsel yolla bulaşma riski de kalmıyor. Sağlık çalışanlar için standart önlemlerlerle olmaktadır. Kesici alet ya da kanla temas etmemeye özen gösterilmelidir. Normal vatandaşlar prezarvatif veya prep denilen ilaç kullanılmalıdır. HIV tanısı konulan hastalara ilaç kullanımı hakkında doktorları tarafında yönlendirilmektedir.
HIV'in hamileliğe nasıl etkileri olur?
HIV ve hamileliğin geçmişte en büyük sorunlardan biri olduğunu dile getiren Dr.Pullukçu şu anda şartların daha iyi olduğunu söyledi. Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere uzun süreli takip uygulandığını bu doğrultuda kadın negatif eşi pozitif ise ilaçların düzgün kullanılıp en az 6 ay içerisinde kandaki virüs miktarı saptanamaz düzeyde olusa normal cinsel yolla çocuk sahibi olunmasına izin veriliyor. Kadın pozitif erkek negatif olursa aynı süreç onun içinde geçerli.
Gebelikte ilaç kullanımına özen gösterilmeli, doğum zamanına kadar virüs miktarı saptanamaz düzeyde olmalı bu sayede normal doğum gerçekleşebilir. Virüs miktarı yüksek çıkarsa sezaryen doğum uygulanır. Bebek bu korunur ve daha sonra ona da ilaç tedavisi uygulanır. Pullukçu '' Son dönemde pozitifleşen hiçbir bebek yok'' açıklamasında bulundu.
İzmirde HIV ve AIDS'da son durum ne?
Cinsel yolla bulaşan bu hastalık özellikle gençler arasında yayılmakta. Pullukçu ''İzmirde 4 bin civarında olgumuz var ama net sayıyı bilmiyoruz'' dedi. Korunmanın önemini tekrar hatırlattı. Hastaneye gelen hastaların çoğu genç olduğu öğrenildi. Uzmanlar bu yüzden dikkatli olmaları konusunda uyarılarda bulunuluyor. HIV pozitif olan bireyler de ilaç kullanımına dikkat etmeli.